By Wroclaw kentinin yakınlarındaki bir askeri eğitim alanında, sıradan Polonya vatandaşları sıraya giriyor, silah teslim almayı ve nasıl ateş edeceklerini öğrenmeyi bekliyorlar.
“Mermi yüklendiğinde, silah ateşe hazırdır” diye bağırıyor onları eğiten yüzü kamuflajlı Polonyalı bir asker.
Genç, yaşlı, bayan erkek, anne baba ve çocuk, hepsi buraya birebir gaye için gelmiş: Silahlı bir taarruzda nasıl hayatta kalacaklarını öğrenmek.
Cumartesi sabahları yayımlanan “Orduyla Eğitim” isimli programda, atış poligonunun yanı sıra sivillere göğüs göğüse muharebe, birinci yardım ve gaz maskesinin nasıl takılacağı da öğretiliyor.
“Artık tehlikeli zamanlardayız, hazır olmamız gerekiyor” diyor projenin koordinatörü Yüzbaşı Adam Sielicki. ” Rusya’dan bir askeri tehdit var ve buna hazırlanıyoruz.”
Yüzbaşı Sielicki, programın çok talep gördüğünü ve Polonya hükümetinin artık ülkedeki her yetişkin erkeğin eğitim almasını sağlayacak formda genişletme planları olduğunu söylüyor.
Hem Rusya hem de Ukrayna ile hududu olan Polonya, bu yıl savunmaya gayrisafi yurt içi hasılasının neredeyse %5’ini harcayacağını söylüyor.
Bu NATO’daki en yüksek sayı.
Geçtiğimiz hafta, Başbakan Donald Tusk Polonya’nın “bölgedeki en güçlü orduyu” kurmayı hedeflediğini söyledi.
Varşova, ABD, İsveç ve Güney Kore’den uçak, gemi, topçu sistemleri ve füzeler satın aldı.
Dariusz, Wroclaw’daki cumartesi kursuna katılanlardan biri ve Polonya atağa uğrarsa istekli olacak “ilk” kişi olacağını söylüyor:
“Tarih bize kendimizi kendi başımıza savunmaya hazır olmamız gerektiğini öğretti. Öteki kimseye güvenemeyiz. Bugün ittifaklar var ve yarın bozuluyorlar.”
Bartek gaz maskesini çıkarırken hücuma uğradıklarında birçok Polonyalının “silahlanacağını” ve “ülkeyi savunmaya hazır olacağını” söylüyor.
Agata eğitime bir arkadaşıyla katılıyor.
Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesinin insanları daha da endişelendirdiğini söylüyor:
“O [Avrupa’dan] çekilmek istiyor. Bu yüzden kendimizi daha da az inançta hissediyoruz.
“Hazırlıklı olmazsak ve Rusya bize saldırırsa, onların tutsağı oluruz.”
Donald Trump ve idaresinin açıklamaları Varşova’daki yetkililer ortasında derin kaygıya yol açıyor.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Şubat ayında Polonya başşehrine yaptığı ziyarette kıtadaki ABD askeri varlığının “sonsuza kadar süreceğinin” varsayılmaması gerektiğini söyledi.
ABD’nin şu anda Polonya’da konuşlanmış 10 bin askeri bulunuyor fakat Washington geçen ay Polonya’nın doğusundaki Rzeszow kentindeki kıymetli bir askeri üsten çekildiğini duyurdu.
Yetkililer, birliklerin Polonya içinde tekrar konuşlandırılacağını söylese de bu hareket ülkede daha fazla huzursuzluğa neden oldu.
Donald Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e yönelik hali ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e yönelik sıcak sözleri telaşları daha da artırdı.
Fransa ile güvenlik anlaşması
Polonya’nın önümüzdeki günlerde Fransa ile bir savunma mutabakatı imzalaması bekleniyor ve Birleşik Krallık ile öteki bir mutabakat da yolda.
Hepsi Varşova’nın Washington ile olan tarihi güçlü askeri bağlarından uzaklaşmak için atakları.
Ayrıca Polonya’nın Fransız ordusunun “nükleer şemsiyesi” altına alınmasından da kelam ediliyor.
Polonya’nın NATO’daki daimi temsilcisi ve başkanlık savunma danışmanı Tomasz Szatkowski “Bence [Trump] güvenliğimiz hakkında daha yaratıcı düşünmemiz için bizi katiyen zorladı” diyor:
“ABD Polonya’yı kaybetmeyi göze alamaz, zira bu bir işaret olurdu… ABD’ye güvenemeyeceğinizin işareti.
“Ancak, öbür seçenekler düşünmeli ve kendi yeteneklerimizi geliştirmeliyiz.”
“Ruslar Avrupa’ya yönelik saldırgan niyetlerini sürdürürse, birinci biz olacağız – kapı bekçisi.”
Szatkowski, Polonya’nın süratli askeri birikimini “her şeyden evvel jeopolitik duruma, fakat tıpkı vakitte tarih deneyimine” bağlıyor.
Rus işgalinin acı mirası burada her yerde hissediliyor.
Varşova’daki devlete ilişkin bir bakım meskeninde kalan 98 yaşındaki Wanda Traczyk-Stawska, Rus güçlerinin son işgalini hatırlıyor.
O yıl 1939’da Stalin ve Hitler ortasında yapılan bir mutabakat sonucunda Polonya, Sovyetler Birliği ve Nazi Almanyası ortasında paylaşılmıştı.
“1939’da 12 yaşındaydım. Babamın Ruslar konusunda çok telaşlı olduğunu hatırlıyorum” diyor Wanda.
Bir rafta, 1944 Varşova Ayaklanması sırasında Polonyalı yeraltı güçlerinin kentin yıkıntıları ortasında Alman Ordusuyla savaştığı sırada Wanda’nın bir savaşçı olarak makineli tüfek salladığı bir fotoğrafı var.
İkinci Dünya Savaşı’nın son günlerinde Almanları geri püskürttükten sonra, Sovyetler Birliği Polonya’da 1989’a kadar ülkeyi yöneten Moskova yanlısı bir rejim kurdu.
Şu anda Polonya silahlı kuvvetlerinde yaklaşık 216 bin asker var.
Hükümet, yedek askerler de dahil olmak üzere bu sayıyı yarım milyona çıkarmayı planladıklarını söylüyor.
Bu da Polonya’ya ABD’den sonra NATO’daki en büyük ikinci orduyu kazandıracak.
Wanda’ya Polonya’nın ordusunu güçlendirmesinin güzel bir şey olduğunu düşünüp düşünmediğini soruyorum.
“Elbette, evet. Rusya’nın tarihinde bu saldırganlık yazılı. İnsanlardan bahsetmiyorum lakin yetkililer her vakit böyledir” diye iç çekiyor ve ekliyor:
“Bir şeylerin olmasını beklemektense düzgün silahlanmış bir ülke olmak daha yeterlidir. Zira ben silahların en kıymetli şey olduğunu hatırlayan bir askerim.”
İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin üzerinden seksen yıl sonra, Polonyalılar bir defa daha komşularına kaygıyla bakıyorlar.
Polonya’danın güneyindeki bir depoda, halkın talebi üzerine bir şirket bir bomba sığınağının maketini inşa etti.
“Bu sığınaklar öncelikle nükleer bombalara karşı muhafaza sağlamak için tasarlanmış, fakat tıpkı vakitte silahlı taarruzlara karşı da muhafaza sağlamak için” diyor ShelterPro’nun işvereni Janusz Janczy, bana ranza ve havalandırma sistemiyle donatılmış çelik sığınağı gezdirirken:
“İnsanlar bu sığınakları yalnızca yarın neyle karşılaşacaklarını bilmedikleri için inşa ediyorlar.”
Janusz, Donald Trump vazifeye geldiğinden beri barınaklarına olan talebin arttığını söylüyor.
“Eskiden ayda yalnızca birkaç telefon görüşmesi oluyordu. Artık haftada onlarca oluyor” diyor:
“Müvekkillerim en çok Rusya’dan korkuyor. Ve NATO’nun Polonya’yı savunmaya gelmeyeceğinden telaş ediyorlar.”
Peki Polonyalılar bu dehşetler gerçek olursa ülkeyi savunmaya hazır mı?
Yakın vakitte yapılan bir anket, yetişkinlerin sırf %10,7’sinin savaş durumunda istekli olarak orduya katılacağını ve üçte birinin kaçacağını söylediğini ortaya koydu.
Güneşli bir öğlenden sonra Wroclaw’da, Polonyalı öğrencilere akına uğrarlarsa ülkelerini savunmaya hazır olup olmadıklarını soruyorum.
Çoğu, hazır olmadıklarını söylüyor. “Savaş çok yakın lakin epey uzak hissettiriyor” diyor tıp öğrencisi Marcel, “Ama Rusya saldırırsa, sanırım kaçardım.”
“Muhtemelen ülkeden kaçmaya çalışan birinci kişi ben olurdum” diyor bir öteki öğrenci Szymon, “Burada ölmeye paha hiçbir şey göremiyorum.”
Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve denetim edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisi için yapay zekadan da faydalanıldı.
