AB, X’e devasa bir ceza vermeye hazırlanıyor: Yeni bir kriz patlak verebilir

Avrupa Birliği (AB), Elon Musk’a ilişkin toplumsal medya platformu X’e (eski ismiyle Twitter), Dijital Hizmetler Yasası’nı (DSA) ihlal ettiği gerekçesiyle 1 milyar dolardan fazla dev bir ceza kesmeye hazırlanıyor. New York Times’ın haberine nazaran, Brüksel merkezli düzenleyiciler karar basamağına gelmiş durumda. Bu adım, halihazırda gergin seyreden AB–ABD münasebetlerini daha da tansiyonlu bir boyuta taşıyabilir.

AB Kurulu, 2023 yılında X’in içerik denetimi siyasetlerindeki değişiklikleri takibe almıştı. Bilhassa, platformda yanıltıcı bilgilerin ve yasa dışı içeriklerin yayılmasına imkan tanındığı argümanları üzerine başlatılan soruşturma, önemli bulgulara ulaşmış üzere görünüyor. Komitenin açıklamasına nazaran, Hamas ve İsrail ortasındaki ataklar bağlamında yayılan yasa dışı içeriklerin denetim edilememesi, X’e yönelik ihlal prosedürlerinin başlatılmasında kilit rol oynadı.

1 milyar dolarlık ceza yolda

X’in sunduğu şeffaflık raporları, risk kıymetlendirme evrakları ve resmi bilgi taleplerine verdiği cevaplar, Kurul tarafından yetersiz bulunmuş durumda. Bilhassa “Topluluk Notları” üzere kullanıcı temelli doğrulama sistemlerinin aktifliği de sorgulanıyor.

Kaynaklara dayandırılan bilgilere nazaran, AB yalnızca 1 milyar dolarlık para cezasıyla kalmayıp, X’e ürün değişikliği yapma zorunluluğu da getirecek. Bu, Dijital Hizmetler Yasası kapsamında bir platforma uygulanan en ağır yaptırımlardan biri olabilir.

Söz konusu yas, dijital platformlara dezenformasyon, yasa dışı içerik ve kullanıcı güvenliği mevzularında önemli yükümlülükler getiriyor. Meta ve TikTok üzere devler de benzeri düzenlemelerden etkilenmişti; lakin X olayı, hem cezanın boyutu hem de siyasi yankıları açısından farklı bir yerde duruyor.

X’in cezayı ödemesi zor

X’e yönelik bu cezanın, ABD Başkanı Donald Trump ile AB ortasında yeni bir kriz yaratma potansiyeli yüksek. Trump’ın Elon Musk’la olan yakın ilgisi bilinirken, Amerikan idaresi de son devirde DSA’yı eleştirmişti. ABD Federal İletişim Komisyonu (FCC) Başkanı, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, DSA’yı adaletsiz olarak nitelemişti. Lider Yardımcısı JD Vance de Avrupa’nın yapay zeka düzenlemelerini “yeniliğin önünde engel” olarak değerlendirmişti.

Elon Musk’un X’i için bu ceza, yalnızca hukuksal değil, mali açıdan da büyük bir darbe manasına geliyor. Platformun reklam gelirleri, artmak yerine düşmüş durumda. Son olarak yapay zekâ teşebbüsü xAI ile birleşmesine karşın, X’in mali olarak böylesi bir cezayı ödeyecek durumda olmadığı yorumları yapılıyor. Platformun -eğer ceza gelirse- cezaya itiraz edip tüzel gayrete girmesi bekleniyor.