By Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Aile Yılı kapsamında hayata geçirilen ve müracaatları 8 Nisan’dan itibaren e-Devlet üzerinden alınmaya başlayan doğum yardımına yaklaşık 170 bin müracaat aldıklarını ve ödemelerin mayısta annelerin hesaplarına yatırılmaya başlanacağını duyurdu.
Göktaş, CNN Türk’te katıldığı “Hafta sonu” programında gazeteci Hakan Çelik’in sorularını yanıtladı.
Türkiye’de doğurganlığın azaldığını vurgulayan Göktaş, “Nüfusun kendini yenileme oranı 2,1’dir. Bu kritik eşiktir. Yani nüfus kendini yenileyemiyor. Avrupa da benzeri süreçlerden geçiyor. Dünyanın pek çok ülkesinde bu yaşanıyor. Bu da şunu gösteriyor, yaşlanıyoruz.” dedi.
Yaşlı nüfus oranının 10,6’ya ulaştığına işaret eden Göktaş, çocuk sayısı azalırken yaşlı nüfus oranının arttığını tabir etti. Göktaş, “Yirmi sene sonra askere gönderecek çocuk bulamayabiliriz. O kadar değerli bir sorun.” değerlendirmesini yaptı.
Bakanlık olarak aile odaklı çalışmalarını anlatan Göktaş, 2024-2028 Aile Aksiyon Planı ile sağlıklı aileleri güçlendirmeye yönelik çok değerli adımlar atıldığına değindi.
Göktaş, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında oluşturulan Nüfus Politikaları Kurulu ile Aile Enstitüsünün kurulmasının ehemmiyetini vurguladı.
“Aile ve Gençlik Fonu’na 91 bin 179 çiftimiz başvurdu”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tensipleriyle 2025’in “Aile Yılı” ilan edildiğini anımsatan Göktaş, bu kapsamda hayata geçirilen ve 81 ile yaygınlaştırılan Aile ve Gençlik Fonu’na ait bilgi verdi.
Fonun, geçen yıl birinci olarak zelzele bölgesinde başladığını aktaran Göktaş, 18-29 yaş ortasında evlenen genç oranı yüzde 62 iken, fonun uygulanmasıyla oranın yüzde 64’e yükseldiğini söyledi.
Ortalama evlilik yaşının bayanlarda 25,8 erkeklerde 27,9’a yükseldiğini, hiç evlenmeyenlerin sayısının da arttığını lisana getiren Göktaş, “Aile ve Gençlik Fonu’na 91 bin 179 çiftimiz başvurdu. Gençlerimizin ilgisi epey ağır. Evlilik öncesi eğitim programlarımızla da onları evlilik yolunda desteklemeye devam edeceğiz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Aile Yılı’nda açıkladığı bir başka müjdenin de “doğum dayanak sistemi” olduğunu lisana getiren Göktaş, 1 Ocak prestijiyle doğan birinci çocuğa 5 bin liralık tek seferlik, ikinci çocuğa aylık 1500 lira, üçüncü çocuğa aylık 5 bin lira dayanak verileceğini hatırlattı.
“En çok müracaat birinci çocuk için”
Ödemelerin annenin hesabına, çocuk beş yaşını tamamlayana kadar, kesinti olmadan yatırılacağının altını çizen Göktaş, “Başvuruları almaya başladık, bu sabah 9 prestijiyle 169 bin 921 müracaat aldık. Birinci ödemeyi mayıs ayında annelerin hesabına yatıracağız. Burada birinci çocuk için müracaat oranı yüzde 43. 73 bin 317 aile birinci çocuğu için başvurmuş. İkinci çocuk oranı yüzde 30 civarında müracaat sayımız ise 51 bin 128 oldu.” diye konuştu.
Bakan Göktaş, 3’üncü çocuk müracaat oranının da yüzde 18 olduğunu ve 29 bin 879 ailenin başvurduğunu lisana getirerek, “3 artı çocuk için müracaat oranı da yüzde 9 civarında. 15 bin 597 ailemiz bu yıl prestijiyle dünyaya gelen her bir çocuğu için bu takviyeden faydalanacak. En çok müracaat İstanbul’dan, ikincisi Ankara, üçüncüsü Şanlıurfa’dan.” bilgisini verdi.
Özel dala evlenecek gençler için “indirim” çağrısı
Aile Yılı’nda gençlere evlilik yolunda takviye olmak, hayatlarını kolaylaştırmak istediklerini lisana getiren Göktaş bu kapsamda THY’nin birebir soyadlı 3-9 kişilik aile üyelerine yüzde 15, TCDD’nin yeni evlenenlere yüzde 50, ailelere yüzde 15 indirimlerini anımsattı.
Gençlere daha fazla nasıl takviye olabilecekleri konusunda çalıştıklarını belirten Göktaş, “Özellikle beyaz eşya ve konut eşyası maliyetli. Firmalarımıza teşekkür ediyorum. Birtakım firmalarımızla önümüzdeki günlerde protokol imzalayacağız. Yüzde 40’a varan indirimler sağlayacaklar. Ben de özel bölüme seslenmek istiyorum, Aile Yılı’na dayanak olmak isteyen firmalarımızla işbirliği yapmak, gençlere evlilik yolunda dayanak olmak, bu protokol kapsamına onları dahil etmekten memnunluk duyarız.” dedi.
Bakan Göktaş, evlenecek gençlerin Aile ve Gençlik Fonu’na müracaat koşullarını taşımasalar dahi bu indirimlerden faydalanabileceğini de kaydetti.
“Bu uygunluk hareketini tüm Türkiye’ye yaygınlaştırmak istiyoruz”
Bazı firmalarla vilayet bazlı çalışıldığını da aktaran Göktaş, mahallî idarelerde de birtakım belediyelerin ailelere takviye olacak çalışmalar yürüttüklerini anlattı. Göktaş, “Biz, bu güzellik hareketini tüm Türkiye’ye yaygınlaştırmak istiyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Göktaş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde başlatılan Gönül Elçileri Projesi kapsamında gözetici aile sistemine ait de bilgi verdi.
Bir çocuğa verilebilecek en bedelli armağanın “aile” olduğunu vurgulayan Göktaş, 2002’de esirgeyici aile yanında büyüyen çocuk sayısının 515 iken bugün 10 bin 558’e ulaştığını söyledi. Projenin dünyaya örnek olduğunun da altını çizdi.
Doğum sonrası müsaadelerin artırılmasına ait soru üzerine Göktaş, bir düzenleme üzerinde çalıştıklarını söyledi. Bakan Göktaş, ‘Komşu anne’ olarak nitelenebilecek, konut temelli çocuk bakım sistemi üzere farklı bakım modellerini de hayata geçireceklerini bildirdi.
Göktaş, Aile Yılı ve bayana şiddet olaylarının karşılaştırılmasına ait bir soru üzerine, “Kadın ve aileyi birbirinin rakibi, hasmı üzere gösteren anlayışı reddediyorum. Bayan ve aile birbirinin rakibi değil. Bayanları güçlendirmezsek o ailede çocuklar keyifli olamaz. Biz sağlıklı aileleri güçlendiriyoruz. Sağlıklı bir kuşak yetişmesi için aile bireylerine yönelik çalışma yapıyoruz. ‘Ya bayan ya aile’ bu yaklaşım yanlışsız bir yaklaşım değil.” tabirlerini kullandı.
“2 bin 500’den fazla ziyanlı içeriğe direkt müdahale ettik”
Bakan Göktaş, toplumsal medya düzenlemesine ait bir soru üzerine de, şunları kaydetti:
“Önemli olan bizim için hem ailelerin bu bahisteki yaklaşımı hem çocukların bu mevzudaki niyetleri nedir, öbür yandan uzmanlar bu bahiste neler düşünüyor, bunları ele almamız lazım. Toplumsal medya platformlarının temsilcileriyle bir ortaya geldik. Öbür yandan doğal birçok olumsuz içeriklerle karşı karşıya kalıyoruz. Mesela geçtiğimiz sene 2 bin 500’den fazla ziyanlı içeriğe direkt müdahale ettik.”
Göktaş, Wattpad ve Roblox uygulamalarının temsilcilerinin kendisiyle görüşme talepleri olduğunu belirterek, “Çocuklarımızı koruyabilmemiz için önemli tedbirler almak zorundayız. Alışılmış ki bunu Ulaştırma Bakanlığımızla birlikte ele alıyoruz. Burada iki basamaklı bir düzenleme 13 yaş altını ve 13-16 yaş altını başka ayrı çalışıyoruz. Burada hem toplumsal medya platformlarına yükümlülük yüklüyoruz. Birebir vakitte ebeveynlere de misyon düşüyor. Münasebetiyle anne babaların dijital okuryazarlıklarını güçlendirmemiz lazım.” diye konuştu.
