By Antalya Diplomasi Forumu kapsamında bir ortaya gelen Suriye Cumhurbaşkanı Ahmet Şara ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, dikkat çeken bir güç gündemiyle birinci sefer yüz yüze görüştü.
Middle East Eye’ın diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine nazaran, görüşmede Azerbaycan’ın Suriye’nin kuzeydoğusundaki petrol ve doğalgaz alanlarının tekrar faaliyete geçirilmesinde üstlenebileceği rol ele alındı.
“SURİYE, HER BÖLGESEL AKTÖRE KARŞI İSTİKRAR KURMAK İSTİYOR”
ABD dayanaklı Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) hâkimiyetinde bulunan güç alanları için Şam idaresi, Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi SOCAR üzerinden yatırım planı yapıyor.
Bu adımın hem alanların tekrar işler hale gelmesini hem de bölgesel güçlerle istikrar siyasetlerinin kurulmasını hedeflediği belirtiliyor.
Konuya yakın bir kaynak, “Suriye, her bölgesel aktöre karşı istikrar kurmak istiyor. Türkiye ve Azerbaycan’ın güç alanlarında birlikte yer alması, İsrail açısından da inanç verici bir yer oluşturabilir” dedi.
SOCAR TÜRKİYE: MİSYON VERİLİRSE HAZIRIZ
SOCAR Türkiye CEO’su Elçin İbadov da ocak ayında yaptığı açıklamada, şirketlerinin Suriye güç kesimine katkı sunmaya hazır olduğunu belirtmişti.
İbadov, “Azerbaycan ve Türkiye’nin ortak stratejik çıkarları doğrultusunda rol verilirse, bu misyonu yerine getirmek bizim için bir yükümlülük olur” tabirlerini kullanmıştı.
SDG-ŞAM MUAHEDESİYLE GELİR PAYLAŞIMI PLANLANDI
Mart ayında SDG elebaşı Mazlum Abdi ile Ahmed Şara ortasında imzalanan mutabakatla, güç alanlarının denetimi Şam idaresine geçti.
Ancak alanlarda fiili kontrol şimdi sağlanabilmiş değil. Muahedeye nazaran elde edilecek gelirlerin yüzde 70’i merkezi hükümete, yüzde 30’u ise mahallî gereksinimlere ayrılacak.
İSRAİL GERGİNLİĞİNE KARŞI AZERBAYCAN DENKLEMİ
Türkiye ve İsrail ortasında, İsrail’in Suriye’deki üç askeri üsse saldırısı sonrasında Azerbaycan mesken sahipliğinde gerçekleştirilen çatışmasızlık görüşmeleri, dikkat cazibeli bir diplomatik hareket olarak öne çıktı.
Bu bağlamda, Azerbaycan-Suriye yakınlaşmasının İsrail’in yeni süreksiz hükümete karşı duyduğu güvensizliği de hafifletebileceği düşünülüyor.
ENERJİ KESİMİNDE YENİ BİR DÖNEM
İç savaş öncesi 2010 yılında günlük 385 bin varil petrol üreten Suriye, bugün sadece 110 bin varillik üretim yapabiliyor.
Bunun 100 bini SDG’nin denetimindeki bölgelerden, 10 bini ise yeni hükümetin denetim ettiği alanlardan geliyor.
Doğal gazda ise 2010’daki 30 milyon metreküp üretim, bugün 9.1 milyona düşmüş durumda.
ABD Güç Bilgi Dairesi (EIA) datalarına nazaran Suriye’nin 2015 yılı prestijiyle 2.5 milyar varil petrol ve 240 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulunuyor.
BATI’DAN KISITLI DA OLSA YEŞİL IŞIK
Esed rejiminin Aralık ayında çökmesiyle birlikte birçok güç şirketi Suriye’den çekilmişti. Fakat 2025 başlarında Avrupa Birliği ve İngiltere kimi yaptırımları kaldırırken, ABD de 8 Haziran’a kadar geçerli olan Genel Lisans No. 24 (GL24) ile güç dalında birtakım süreçlere müsaade verdi.
Ancak bu esneklik, ABD’nin Şam idaresinden kimi silahlı kümeleri denetim altına alması ve Filistinli siyasi partileri hudut dışı etmesi üzere sert şartlarla sonlu.
Wall Street Journal’ın haberine nazaran, ABD, yeni periyotta daha katı kurallar öne sürerek, yaptırımların kaldırılması için Şam’a baskı uygulamayı sürdürüyor.
