By ÖZ İPLİK İŞ Genel Başkanı Rafi Ay, “Türkiye bir an evvel tarife savaşlarına hazırlanmalı, hazır giyside muhafaza duvarlarını kaldırmalıdır” dedi.
ÖZ İPLİK İŞ Genel Başkanı Rafi Ay, ABD Lideri Trump’ın açıkladığı ve sonrasında Çin haricindeki ülkeler için 90 gün mühletle ertelediği tarifelerin geleceğinin şimdi aşikâr olmadığını hatırlatarak, bu devrin Türk hazır giysi dalı ve emek problemlerinin tahlili için fırsat olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini söyledi.
ABD’nin muhafaza duvarlarını yükseltmesinin izafi olarak Türkiye’nin daha düşük gümrük tarifesine tabi olması yoluyla fırsat telaffuzlarının yapıldığını belirten Rafi Ay, kağıt üzerinde bu görülse de Türkiye açısından diğer risklerin doğduğunu vurgulayarak, “Trump tarifelerinin geleceği şimdi kesin değil lakin uygulamaya alınırsa Türk hazır giysi dalına tesiri kağıt üzerinde göründüğü üzere olmayabilir” dedi.
“Türk emekçisi üstüne düşeni yaptı, yapıyor”
Rafi Ay, dokumacılık, hazır giysi ve deri kesiminde emek meselelerinin giderek derinleştiğini, örgütlenmenin tek tahlil olduğu bir ortamda, personelin örgütlenmesine karşı tavrın devam ettiğini hatırlatarak şunları kaydetti:
“Biz emek örgütüyüz. Çalışırız, üretiriz ve ürettiğimizden hak ettiğimizi isteriz. Herkes kendine yontuyor ancak bu ülkenin endüstrileşmesinde öncü rol oynayan dokumacılık ve hazır giysi bölümü çalışanın, işçinin çalışmasıyla büyümüştür. Biz mahiriz, biz çalışkanız bu sayede Türkiye’ye sipariş geliyor, yoksa patronun kara kaşına, kara gözüne gelmiyor. Türlü mazeretler, türlü türlü münasebetlerle kesimde örgütlenmenin önünü tıkayanlar, tüm ikazlara karşın markalaşmayanlar, kesimin katma bedeli için, yüksek pahalı eserler, örgütlü, emeğin hakkını veren, insan onuruna yaraşır iş ortamı sağlayan sendikalı, toplu kontratlı çalışma biçimi tek çıkar yoldur. Bu olursa bölüm markalaşır, katma bedelli eserlere yönelir. Tek yol bu, öbür yol aranmasın. Risklerle dolu bir periyoda giriyoruz. Bunun öncesinde uyarıyoruz, hatırlatıyoruz. Türk personeli üstüne düşeni yaptı, yapıyor, geleceğimize dair tüm sorumluluk patronun ve ekonomiyi yönetenlerindir. Emekçiyi yok saydırmayız, tarihe yaptıklarınızı tek tek not düşeriz.”
“Türkiye’ye verilen markalı eserlerin siparişlerinde azalma var”
“Her sene bu ülkenin insanına dokumacılık, hazır giysi ve deri olarak 20 milyar dolardan fazla net döviz sağlıyoruz, bu Türk çalışanının sayesinde” diyen Ay, ertelenmiş olsa da Trump tarifelerinin Türkiye üzerindeki riski gösterdiğini belirterek, “Markalaşma, yüksek katma paha, yüksek gelir ve işçinin-emekçinin hakkını veren, örgütlü toplu kontratlı dal dedik. Artık riskin ucu göründü. Türkiye’ye verilen markalı eserlerin siparişlerinde azalma var. Daha da berbatı, Türkiye’deki hazır giysi üreticileri öteki ülkelerde yatırıma başladılar. Mevcut durumda, bu markaları biz üretiyoruz, ihraç ediyor ya da Türkiye’de satılıyordu. Artık bu olgu bozulursa, Türkiye’de üretim kalmadığı üzere, bunları yurt dışından ithal edeceğiz. Her yıl kesimin tamamında elde edilen 20 milyar dolar, yalnızca hazır giyside 15 milyar dolarlık dış ticaret fazlası, bir anda ithalata dönüşebilir. Pekala bunun tarifelerle ilgisi ne? ABD pazarına satılan hazır giysi eserleri, ABD dışı pazarlarda üretilen markalar. Trump’ın açıkladığı tarifelerde en yüksek oranlar, ABD için hazır giysi üreten ülkeler. O markalar, Türkiye dışında ürettirdiği eserleri ABD pazarına satmakta zorlanacağı için Pazar arayacak. O ülkelerin kimileriyle Türkiye’nin hür ticaret muahedesi var ya da Türkiye o ülkelere düşük tarife uyguluyor. ya da en azından ABD kadar uygulamıyor. ABD’den tarife yiyen her eser kendine yeni pazar arayacak ve bu markalara aşina Türkiye dahil, bizim üzere ülkelere dönecekler. Fiyatlar da elbette makul olacak.”
“Türkiye bir an evvel tarife savaşlarına hazırlanmalı, hazır giyside müdafaa duvarlarını kaldırmalıdır”
Genel Lider Ay, taşıt araçlarında yaşanan durumun emsal bir senaryo içinde gerçekleştiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Türkiye otomotiv üreticisi bir ülke. Hem hafif ticari yüklü olmak üzere binek araçları üretiyor, hem de ağır taşıtlarda üretimi olan bir ülke. Pekala ne oldu? Türkiye’de hafif ticari araba üretimi ağırlıktaydı ve bir anda kimi markalar Türkiye üretimlerini öteki ülkelere kaydırdı. Olağan birey kullanımı için olan arabalarda de üretim sonluydu. Üstüne bir de yeni teknoloji olan ve Türkiye’de üretimi olmayan elektrikli, hibrit arabalar yükü artınca bir anda binek araba ithalatı patladı. Neden patladı, zira Türkiye’de hafif ticari taşıt araçları satışları devam ettiği için, olağanda kendi ürettiğinizi alırken, artık oburunun ürettiğini ithal etmeye başladınız. 2022’de Türkiye’nin binek araba ithalatı 7,9 milyar, 2023 18,2, 2024’te ise 17,7 milyar dolar. Hazır giyside de misal bir eğilimi görüyoruz. Türkiye’nin ithalatı artıyor. Şayet Türkiye çalışanına, emeğine sahip çıkmazsa, üretimine sahip çıkmazsa, markalaşıp katma bedeli artırıp, hakça bölüşüme başlamazsa olacak olan budur. Bugün ürettiğinizi yarın ithal etmeye başlarsınız. Türkiye bir an evvel tarife savaşlarına hazırlanmalı, hazır giyside muhafaza duvarlarını kaldırmalıdır.”
“Dün globalleşme teranesiyle Dünya Ticaret Örgütünü kuranlar bugün kendileri yıkıyor”
Ay, ülkelerin ticaret savaşı yanında, imalatçı kimlik kazanmak için de yarıştığını hatırlatarak, “Bu yabancı ülkelere kaçışı da bir sorgulamak lazım. Yakın vakte kadar çabucak her ülke ‘yabancı sermayeyi çekmek için muhafaza uyguluyordu, garantiler veriyordu. Fakat, bu bizim üzere ülkeler için geçerli bir durum değil. Dünya eski dünya değil. Kimi kime şikayet edeceksiniz. Dün globalleşme teranesiyle Dünya Ticaret Örgütünü kuranlar bugün kendileri yıkıyor. O gittiğiniz ülkelerde sizi niçin bağırlarına bassınlar. Bilhassa hazır giysi için, iki gün sonra işi öğrendiklerinde, o ülkenin vatandaşları iş kuracak, sizin elinizdeki fabrikayı alacak. İsterseniz neler yaşadıklarını 90’lı yıllarda öteki ülkelere giden perakendecilere, süpermarketçilere sorun” açıklamasında bulundu. – ANKARA
