By Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hayrettin Kuşçu, tarımda damla sulama oranının yüzde 17 olduğunu belirterek, “Çoğunlukla hala ilkel sulama metotları kullanılıyor. Yüzde 15’i kullanan için musluğu kapatın diyoruz fakat yüzde 70’i tüketen çiftçileri uyarıcı kamu spotu neden yapmıyoruz?” dedi.
Kuşçu, yaptığı açıklamada, Türkiye’de yüzey suyunun yaklaşık yüzde 70’inin tarım dalı tarafından kullanıldığını hatırlattı.
İklim değişikliği tesirlerinin ziraî kuraklık olarak görülmeye başlandığı günümüzde hala eski tip “vahşi sulama”nın yaygın olarak kullanıldığına dikkati çeken Kuşçu, çiftçilerin tasarruflu ve verimli sulama sistemlerini benimsemesinin kıymetine işaret etti.
Çiftçilerin değerli kısmının sulama vaktinin planlamasını yanmadığını vurgulayan Kuşçu, şunları söyledi: “Ne vakit ne kadar su vermenin yanıtını biliyor mu çiftçi? Denetimli ölçülü su veriyor mu? Bu soruları soruyorum kimi etkinliklerde ve ‘bitkiye bakıyorum solmaya başlamışsa suluyorum’ dedi. Sulama vakti planlama yapmıyor, göz kararı yapıyor, komşusuna bakarak karar veriyor. Damla sulamada sık aralıklarla azar azar su vermek durumunda azamî randımana ulaşılır. Lakin çiftçi tarlasını adeta göl yapmadan tatmin olmuyor.”
Kuşçu, yanlış sistemlerin kullanıldığını, vana seçimlerinin hakikat olmadığını lisana getirerek, projelendirme yapılmadan kurulan sistemlerin çok yarar sağlamayacağını anlattı.
Yanlış filtre kullanımına da dikkati çeken Kuşçu, “Yer altından çektiği su içi de birebir filtreyi kullanıyor açık kanaldan gelen suda da birebir filtreyi kullanıyor. Sonra boruların deliklerini tıkıyor. 12 yıl sonra kullanılamaz oluyor. Bu yüzden en ince olanları kullanıyor nasılsa tıkanacak diye bir yıl kullanıp tabiatta bırakıyor. Bu da etraf kirliği ve plastik kirliliği oluşturuyor” dedi.
Tek yıllık bitkileri yetiştiren çiftçilerin ekseriyetle ince boruları tercih ettiğini vurgulayan Kuşçu, şöyle konuştu: “Sulama konusu ve çiftçilerin bu mevzuda şuurlu hareket etmesi çok kıymetli. Tarım ve orman vilayet ve ilçe müdürlüklerindeki ziraat mühendislerine 1-2 gün eğitimcilerin eğitimine tabi tutalım. Biftçilerin bunları anlaması sıkıntı fkf ziraat mühendisleri alanda bu mevzuda daha olumlu işler yürütebilir. Diş fırçalarken musluğu kapatın diye kamu spotları hala akıllardı. Suyun yüzde 15’ini içme suyu olarak kullanan vatandaşları kamu spotuyla tasarrufa çağırdık vaktinde. Yüzde 70’ini ziraî sulamada tüketen çiftçilere de birebir halde ulaşabiliriz. Damla sulamada buna dikkat üzere kısa kısa aktarılabilir, kamu spotuyla.”
Türkiye’de damla sulama oranının yüzde 17 olduğunu vurgulayan Kuşçu, “Çoğunlukla hala ilkel sulama yolları kullanılıyor. Yüzde 15’i kullanan için musluğu kapatın diyoruz lakin yüzde 70’i tüketen çiftçileri uyarıcı kamu spotu neden yapmıyoruz?” sözünü kullandı. – BURSA
