NASA deneyi doğruladı: Ay, Güneş rüzgarı sayesinde su üretiyor

Bilim dünyasının onlarca yıldır karşılık aradığı bir gizem, NASA’nın öncülüğünde yürütülen yeni bir deneyle açıklığa kavuşmuş olabilir. Ay yüzeyinde tespit edilen suyun kaynağı, uzun müddettir Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar yani Güneş rüzgarları olarak düşünülüyordu. Artık bu teori, güçlü deneysel ispatlarla doğrulandı. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden araştırmacılar, Ay’ın çetin ortamını laboratuvar ortamında simüle ederek bu değerli keşfe imza attı.

Güneş rüzgarları su molekülleri oluşturuyor

Ay, Dünya’nın bilakis atmosfer ya da manyetik alanla korunmadığı için Güneş rüzgarlarına direkt maruz kalıyor. Bu rüzgarlar, saatte milyonlarca kilometre süratle seyreden hidrojen protonları taşıyor. Yapılan deneyde, Ay’dan 1972 yılında Apollo 17 misyonuyla getirilen regolit (Ay toprağı) örnekleri özel bir vakum odasında Güneş rüzgarı simülasyonuna maruz bırakıldı. Araştırmayı yürüten Li Hsia Yeo ve Jason McLain, deneyi başlatmadan evvel örnekleri Dünya’daki nemden arındırmak için yüksek sıcaklıkta fırınladılar. Böylelikle gözlemlenen her türlü su oluşumu sadece deneyin sonucu olacaktı.

Protonlar Ay toprağına çarptığında, buradaki minerallerde bulunan oksijen atomlarıyla yansımaya girerek hidroksil (OH) ve vakitle su (H₂O) molekülleri oluşturuyor. Deney sırasında, kızılötesi spektrumda üç mikron civarında meydana gelen güç soğurma sinyali bu moleküllerin varlığını doğruladı. Bu işaret, suyun Ay toprağında sahiden oluştuğunu gösteren kıymetli bir ispat.

Güneş, Ay’da su üreten doğal bir kaynak

NASA’nın elde ettiği bu bulgular, Ay’da su oluşumunun sırf eskiye ilişkin bir olay olmadığını, hâlâ devam eden bir süreç olduğunu gösteriyor. Müşahedeler, Ay yüzeyindeki suya ilişkin spektral işaretlerin gün içinde değiştiğini ortaya koyuyor: sabah saatlerinde artan, öğlen sıcağında azalan ve gece yine ortaya çıkan bu döngü, etkin bir üretim sürecine işaret ediyor. Bu da suyun kaynağının rastlantısal göktaşı çarpmaları değil, daima tesirli olan güneş rüzgarları olduğunu destekliyor.

Bu keşfin en büyük tesiri, NASA’nın Ay’da kalıcı insan varlığı kurmayı hedefleyen Artemis programı açısından olacak. Bilhassa Ay’ın Güney Kutbu’nda, daima gölgede kalan kraterlerde buz formunda hapsolduğu düşünülen su, artık Ay toprağının kendisinden de elde edilebilir. Güneş rüzgarlarının sürekliliği, bu kaynağı yenilenebilir hale getiriyor.