By Rusya- Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte Avrupa’da güvenlik tasaları artarken, mecburî askerlik uygulamaları tekrar tartışılmaya başlandı. ABD’nin Donald Trump devrindeki Ukrayna’ya şartsız dayanak siyasetlerinden vazgeçmesi, Avrupa’daki pek çok ülkenin bu bahiste adımlar atmasına yol açtı.
Rusya ile sonu olan ve halihazırda mecburî askerlik uygulamayan tek Avrupa ülkesi Polonya, erkekler için askerlik eğitimini zarurî hale getirecek bir taslak üzerinde çalıştığını açıkladı. Polonya Başbakanı Donald Tusk, ülkesinin ordusunu güçlendirmeyi hedefleyen bu adımın, bölgedeki güvenlik dinamiklerini değiştireceğini belirtti.
Rusya’ya coğrafik olarak yakın olan öteki Avrupa ülkeleri de emsal adımlar atmayı düşünüyor. Letonya, 2006 yılında mecburî askerliği sona erdirmişken, 2023 yılı prestijiyle erkekler için 11 aylık zarurî askerlik uygulamasına geri döndü. Letonya Başbakanı Edgars Rinkevics, birçok Avrupa ülkesinin benzeri bir karar alması gerektiğini vurguladı.
Litvanya ve İsveç de son yıllarda zarurî askerlik uygulamasını yine hayata geçiren ülkeler ortasında. Polonya’nın da bu planı uygulamaya koyması durumunda, Rusya’nın tüm Avrupalı komşuları zarurî askerliğe geçmiş olacak.
KADINLAR İÇİN ZARURÎ ASKERLİK GÜNDEMDE
Danimarka ve Letonya, yakın gelecekte bayanlar için de mecburî askerlik uygulamasına geçmeyi planlıyor. Danimarka’da 2026, Letonya’da ise 2028’den itibaren bayanlar da askere gitmek zorunda kalacak.
AVRUPALILAR SICAK BAKMIYOR
Ancak Avrupa’da mecburî askerlik uygulamasına pek sıcak bakılmıyor. Yapılan bir araştırmaya göre, Avrupa Birliği vatandaşlarının sadece %32’si, ülkelerinin işgali durumunda savaşmaya istekli olduklarını belirtiyor. Bilhassa İtalya, Avusturya ve Almanya’da vatandaşlar, ülkeleri işgal edilse bile savaşmaya en isteksiz olan kümeler ortasında yer alıyor.
VİCDANİ RET HAKKI VE İSTİSNALAR
Zorunlu askerlik uygulamasının olduğu Avrupa ülkelerinde, dini, siyasi yahut vicdani nedenlerle askerlik yapmaktan kaçınanlara “vicdani ret” hakkı tanınıyor. Lakin, bu hususta istisna olan iki ülke bulunuyor: Türkiye ve Azerbaycan. Bu iki ülkede vicdani ret hakkı mevcut değil.
