By Bolu’da kayak merkezi Kartalkaya’da, 21 Ocak gecesi çıkan yangın faciasında 78 kişinin hayatını kaybetmesi sonrası soruşturma başlatıldı.
Soruşturma kapsamında 41 kuşkulu gözaltına alınırken, ortalarında otel sahibi Halit Ergül, yönetim kurulu üyeleri olan eşi Emine Murtezaoğlu Ergül, kızları Elif Aras ve Ceyda Hacıbekiroğlu, otelin genel müdürü ve aynı zamanda Ergül’ün damadı olan Buyruk Aras, Vilayet Özel Yönetim Genel Sekreteri Sırrı Köstereli, İtfaiye Müdürü Kenan Coşkun, Bolu Belediye Lider Yardımcısı Sedat Gülener’in de bulunduğu 28 kuşkulu tutuklandı.
189 SAYFALIK RAPORDA İHMALLER ZİNCİRİ YER ALDI
78 kişinin hayatını yitirdiği yangın faciasına ait uzman bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 189 sayfalık rapor, ihmaller zincirini tek tek ortaya koydu.
AFET İDARE PLANLAMASINDA YER ALAN İHMALLER
Raporda, otelde yangın öncesi ve yangın sürecinde yaşanılanlar dikkate alındığında, can ve mal güvenliği açısından olmazsa olmaz ‘Afet İdare Planlaması’nın temel basamakları kapsamaktan bile uzak olduğuna dikkat çekilerek şöyle denildi:
Otel için mümkün acil durumlar ortasında yangın da belirlenmiştir. Lakin oluşturulan yangın grubu ve yangın durumundaki birinci yardım grubu yetersiz, deneyimsiz ve afet idaresi için temel tertip ve sorumluluk tariflerini karşılamaktan uzak bireylerden oluşturulmuştur. Afet İdare Planlaması içerik açısından yetersizdir ve gerçek yangın durumunda da otelde bulunmayan en basit/temel yangın çaba altyapısı, olmayan sprinkler, yetersiz ve kapalı sensörler, yanlışlı merdiven ve asansör yapısı, gaz tahliye sistemi üzere ögeler yangın eğitimi olmayan işçi ile birleşince daha yangın başlangıç fazında hayati/kritik dakikalar boşuna harcanmıştır.
Personelin mutfağı terk etmesinden yaklaşık 8 saniye sonra ızgara çelik kapıdan restoranda yangının olağandışı süratle arttığı görülmekte ve yaklaşık saat 03:27:10’da kamera büsbütün siyah duman altında kalarak kayıt kapanmaktadır. Bu süratli gelişim, mutfak çalışanının yangını fark ettikleri vakit diliminde büyümüş olan yangının artık şahsî gayretlerle söndürme imkanının olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.
MUTFAK ÇALIŞANLARI ÇIKIŞ NOKTASINDAKİ YANGIN TÜPÜNÜ BİLE KULLANMADI
Raporda, güvenlik kamera imajlarında mutfakta lavabonun altında görülen yangın tüpünün yangın esnasında işçi tarafından kullanılmadığı tabir edilerek, şöyle denildi:
Mutfak kısmına ilişkin manzaralar incelendiğinde lavabonun altında bir yangın tüpü bulunduğu görülmektedir. Lakin işçi rastgele bir yangın eğitimi almadığından ötürü bu tüpü kullanmayı yangın anında denememiştir. Hatta işçi tabirlerinde bu tüpün yerini bile hatırlamadığını belirtmiştir. Olay yerinde yapılan keşif esnasında sözlerde yer alan bu yangın tüpünün katiyen yangın sonrası yerinden alındığı belirlenmiştir.
Yakın bölgede mutfak ve restoran üzere yapılan araştırmada da yangında kullanılmamış ve dolu olması gereken bu tüpe rastlanılmamıştır. Mutfak kısmında hava akımının olmaması nedeni ile bu alanda yangın gelişmemiş yalnızca gaz fazdan karbon kaplanması gerçekleşmiştir. Bu nedenle mutfakta mevcut tüm gereç üzerinde karbon (is) kalıntı katmanı mevcuttur. Yangından sonra yerinden alınan yangın tüpünün izi net ve kesin olarak yangın tüpünün yangın esnasında muhakkak kullanılmadığını ve sonradan yerinden alındığını göstermektedir ve felaketin boyutunun büyümesine neden olunmuştur.
ALTIN VAKTİ KİŞİSEL TERCİHLERİ DOĞRULTUSUNDA KULLANDILAR VURGUSU
Raporda ayrıyeten güvenlik kamera imajlarından elde edilen kayıtlarda, resepsiyonda vazifeli Yiğithan B.’nin yangın alarmı, sesli ikaz sistemleri aktifleştirmek, otel konaklayanlarını uyarmak için rastgele bir faaliyette bulunmadan panikle yalnızca cep telefonundan birilerini aradığı tespit edildi.
Yangında altın vakit olarak bedellendirilen birinci dakikaları, vazifeli işçinin ferdî tercihleri doğrultusunda kullandıklarının vurgulandığı raporda, şu sözler yer aldı:
Resepsiyon vazifelisi katiyetle temel yangın eğitimi almamış olduğundan ötürü lobi katına dolan dumanı tahliye etmek için ana giriş kapısını açık tutmayı denemiş, başaramayınca da mutfaktan gelen Yusuf Karahanlı’dan yardım isteyerek ikisi bir arada giriş kapısı önüne koltuk çekerek kapıları açmış ve dışarı çıkmıştır. Ana giriş kapısının açılması otel içinde hava akımların değişimine neden olmuştur. Resepsiyon vazifelisi dışarı çıktıktan sonra telefon görüşmelerine devam ederken mutfaktan gelen mutfak çalışanı Yusuf K.’ye birilerine haber vermek üzere göndermiştir.
Yangında, otelde vazifeli çalışanın birtakım konuklara öncelik tanıdıkları ithamı açısından bu süreç ayrıntılı incelemeye muhtaçtır. Lakin misyonlu işçinin ‘yangında kurtarma açısından altın zaman’ olarak tanımlanabilecek bir süreçte otelde kalan tüm müşterilerin uyarılması ve uyandırılması, haberdar edilmesi yerine bu kritik vakit aralığını ferdî tercihleri doğrultusunda kullanması, can kayıplarını artıracak sonuçlar doğurmuştur.
“PERSONEL, YARDIM ETMEK YERİNE KAPALI OTOPARKTAN ARAÇLARI DIŞARI ÇIKARMAK İÇİN OTOPARK ANA GİRİŞ KAPISINI BİR ORTAYA GELEREK ZORLA AÇTI”
Raporda, otel çalışanlarının konaklayan konuklara haber vermek yerine otoparka yöneldikleri tabir edilerek, “Kapalı otoparka çıkan çalışanın muhtemelen kendilerine ilişkin araçları otoparktan çıkarma imgeleri, bu alanı kayıt altında alan yan otelin Kartal Otel kamera kayıtlarından ve Grand Kartal Oteli’ne ilişkin kamera kayıtlarından tespit edilebilmektedir. Çalışanın yardım etmek, yardımcı olmayı denemek yerine kapalı otoparktan araçlarını dışarı çıkarmak için otopark ana giriş kapısını bir ortaya gelerek zorla açmaları teknik açıdan yangının gelişimi ile de ilgilidir. Yalnızca kendileri çıkmak için kapıyı aralamaları bile kâfi olacakken, araçlarını çıkarabilmek için kapıyı tam açmaları sonucunda dışarıdan soğuk ve iç bölgede yanma gazlarına nazaran çok daha ağır olan havanın yangın alanına taşınımına ve oksijen kaynağının sürekliliğine neden olmuştur.” denildi.
YANGININ KATLARA YAYILMA HIZLARI
Raporda, yangının üst katlara ne kadarlık mühlet içerisinde ulaştığı da açıklanarak, şöyle denildi:
Kamera kayıtlarından dumanların otel içinde katlara yayılması ve vakitler otel konuk tabirleri ve sıcak havanın yoğunluğunun düşük olması nedeni ile 4’üncü kattan yayınımını tamamlayan yanma gazları yalnızca 6’ncı kata değil tıpkı vakitte daha üst katlara da benzeri müddetlerde ulaşmıştır. Katlara yayınım suratları dikkate alındığında 4’üncü kattan 5’inci kata yaklaşık 2 dakika, 6’ncı kata 6 dakika ve 7’nci kata 8 dakika sürmektedir. 5’inci katta yayınım alanının dükkan, lobi, oyun alanları üzere açık yüzeyler ve ek çıkma alanlar nedeni ile büyük olması dumanla dolma müddetini uzatırken 6 ve 7’nci katlarda gaz yayınımı aralığı 2 dakikadan daha azdır. Lakin ilkesel olarak 7’nci kata duman ulaşım mühleti baz alındığında resepsiyon görevlisinin yangını haber almasından sonra altın 10 dakika vakit vardır ve en az standartları sağlayan (yangın ikaz sistemi, ikaz düzeneği ve yangın merdivenleri) bir otelden bile bu kadar müddette herkesin çıkması mümkündür. 8’inci kattan dahi otel merdivenlerini kullanarak dışarı çıkmayı başaran mağdurlar vardır.
Otel içinde ana merdiven dışında yangın merdiveni olarak tarifli olanlarda katiyen ortamdan ve ısıdan muhafaza tedbiri alınmamıştır ve merdivenlerinde acil durum aydınlatma düzeneği yoktur. Merdiven boşlukları farklı maksatlar için de kullanılmıştır.
