By Bursa’nın sembol mescidi…
Osmanlı’nın dördüncü hükümdarı Yıldırım Bayezid tarafından 1396-1399 yıllarında yaptırılan abidevi eser, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde “Bursa’nın Ayasofya’sıdır. Bütün mescitlerin ulusudur.” tabiriyle anlatılıyor.
Yerli ve yabancı birçok turistin ziyaret ettiği mescitte, Mısır’ın fethiyle elde edilen kutsal emanetler ile İstanbul’a getirildikten sonra Yavuz Sultan Selim tarafından Ulu Cami’ye armağan edilen 500 yıllık Kabe’nin kapı örtüsü de sergileniyor.
“HAT SANATLARI MÜZESİ”
Ulu Cami, duvarlarını süsleyen, farklı hattatlar tarafından yazılmış çizgi levhaları ve duvar yazılarıyla “hat sanatları müzesi” olarak anılıyor.
Cami içinde 13 başka yazı karakteriyle 41 başka hattat tarafından duvara yazılmış 87, levha halinde ise 110 olmak üzere 192 sınır yazısı bulunuyor.
Bu çizgilerde mühlet, ayet, Ayet’el-Kürsi, hadis, Esma’ül-Hüsna yazıları, Hazreti Muhammed (s.a.v) ve İslam büyükleri ile Allah’ın isimleri yer alıyor.
Caminin içini adeta çizgi müzesine çeviren ayaklarda ve duvarlardaki yazılar Abdülfettah Efendi, Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Sami Efendi, Mehmed Şefik Bey üzere meşhur hattatlara ilişkin.
Camide II. Mahmud’a ilişkin bir levha da yer alıyor. Sınır sanatının özgün örnekleri olarak gösterilen yazılar arasında “vav” harflerinin çokluğu dikkati çekiyor.
“ECDADIMIZIN YAZDIKLARIYLA YENİ JENERASYONUMUZU BULUŞTURMAYI AMAÇLADIK”
Bursa Ulu Cami Tamirat Donatım ve Bakım Derneği Başkanı Hilmi Şanlı, Ulu Cami’nin tarihi mimarisinin yanında içindeki çizgi sanatlarıyla da insanın gönlünü büyüleyen bir yapıya sahip olduğunu söyledi.
Yapılan çalışmaların sonucunda ortaya çıkan bilgilerin sesli, yazılı ve görsel olarak dijital ortama aktarıldığını belirten Ulu, şöyle konuştu:
Caminin üç kapısının girişindeki ekranlara karekod (QR) koymak suretiyle mescitte bulunan 110 çizginin tamamının kimler tarafından yazıldığını, manasının ne olduğunu tarihçesiyle birlikte dijital ortamda hazırladık. Çağımız teknoloji çağı. Hem Ulu Cami’yi teknolojiyle buluşturmak hem de gençlerimiz Ulu Cami’ye girdiklerinde mescitteki bu çizgi sanatlarını yalnızca seyretmekle kalmasın istedik. Ecdadımızın yazdıklarıyla yeni jenerasyonumuzu buluşturmayı amaçladık. Bu hedefle ziyaretçiler 110 çizgi yazımızın tarihçesini, manasını Türkçe sesli olarak da dinleyebildikleri üzere yazılı olarak da bunu görebilecekler.
“ÜNİVERSİTE HOCALARIMIZIN BİLİMSEL OLARAK HAZIRLADIĞI BİR ÇALIŞMA”
Hilmi Ulu, yabancı turistlerin de camiyi ağır halde ziyaret ettiğini, yakın vakitte bu çalışmaya İngilizce ve Arapça üzere yabancı lisan takviyesi de ekleyeceklerini vurguladı.
Bu çalışmanın örnek teşkil ettiğine dikkati çeken Ulu, başta Sultan Ahmet, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi ve Selimiye Mescitleri olmak üzere içinde çizgi yapıtları olan mescitlerde de bu çalışmanın yapılması tavsiyesinde bulundu.
Şanlı, Ulu Cami’ye gelemeyenlerin de bu bilgilere internet üzerinden ulaşabileceğini vurgulayarak, kelamlarını şöyle tamamladı:
Bu çalışmayla birçok hurafenin, uydurma bilgilerin yahut bilgi kirliliğinin önüne geçmiş olacağız. Büsbütün üniversite hocalarımızın bilimsel olarak hazırlamış olduğu bir çalışmadır. Ulu Mescit’te çok çeşitli çizgiler var. Ulu Cami, Türkiye hatta dünyada sınır müzesi olarak en büyük müzelerinden bir adedidir. Yabancı turistlerin burayı ziyaretlerinde en fazla dikkat ettikleri şeyler yapının mimarisi ve çizgi yapıtları oluyor. Biz de dernek olarak bu türlü bir çalışmayı düşündük. Ali Haydar Yıldırım da grubuyla birlikte bize yardımcı oldu ve bu eser ortaya çıktı.
