By İzmir’in beğenilen turizm merkezi Çeşme, sırf plajlarıyla değil, ziraî üretimiyle de dikkat çekiyor. Sakız ağaçlarından itinayla toplanan coğrafik işaretli damla sakızları, kilogramı 15 bin TL’ye kadar alıcı buluyor. 26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini söyleyen üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, “Çeşme’de topraklar çok değerli olduğu için ziraî emelle kullanımı epey zor” dedi.
Sakız ağaçlarının dünyada sırf Yunanistan’ın Sakız Adası ile Çeşme Yarımadası’nda yetişebildiği biliniyor. Sakız üretimi, 1959 yılında bölgede başlarken lakin uzun mühlet kâfi ilgiyi görmeyince sekteye uğradı. Son 20 yılda tekrar canlandırılmaya çalışılan sakız ağacı üretimi kapsamında, bugüne kadar yaklaşık 40 bin fidan yetiştirildi ve bunların 20 bini toprakla buluşturuldu. Besin ve kozmetik başta olmak üzere birçok alanda kullanılan bu eser artık Çeşme’de yine hayat buluyor. Sakız ağacı üreticiliğinin günden güne artmakta olduğunu vurgulayan üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu (55), “Damla sakızı artık Çeşme’nin coğrafik işaretli bir eseri. Yaklaşık bir yıldır süren uzun çalışmalar sonucunda alınan coğrafik işaretle birlikte, Çeşme’nin ikinci coğrafik işaretli eseri oldu. Cumhuriyet devrinde büsbütün ortadan kalkan sakız ağaçları, sayıları bine kadar düşmüşken artık tekrar canlandı” tabirlerini kullandı.
“Yılda 50 bin sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz”
Dikilen sakız ağaçlarıyla birlikte, önümüzdeki 4-5 yıl içerisinde bir tonun üzerinde Çeşme damla sakızı üretmiş olacaklarını belirten Tütüncüoğlu, “Çeşme, yavaş yavaş ağaç sayısını ve üretim kapasitesini artırarak dünya pazarından hisse almaya çalışıyor. Biz ülke olarak yaklaşık 20 tona yakın ithalat yapıyoruz. Münasebetiyle bu ithalatın, en azından kendi muhtaçlığımız kadar olan kısmının Çeşme damla sakızıyla karşılanması ekonomimiz açısından çok kıymetli. Belediye ile yapmış olduğumuz bir protokol kapsamında, şu anda yeşil alanlara sakız ağaçlarını dikiyoruz. Zira yer yok. Yer olmayınca, bulduğumuz her yerde dikebilmek için her türlü imkanı araştırıyoruz ve sağlıyoruz. Bilhassa rüzgar gücü üretilecek alanların altında çok fazla atıl alan var. Bu alanlarda sakız ağacı dikiminin önü açılabilir, geliştirilebilir. Şayet bu sağlanabilirse, burada yılda 50 bin civarında sakız ağacını toprakla buluşturabiliriz. 10 yıl içerisinde de dünya pazarında 500 bin ağacın üzerinde bir üretimle yüzde 50’lik bir hisseye sahip olabiliriz” dedi.
“Yunanlılar ‘Türkler düzmece sakız üretiyor’ diye haberler çıkardılar”
Sakız ağacını tekrar yeşertmek için 1995 yılında 200 adet çelik diktiklerini lakin başarılı olamadıklarını söz eden üretici İbrahim Topal (66) ise, “Sonrasında biz bu işe meraklı olarak başladık sakızın çelikten yetiştirilmesiyle ilgili, çoğaltılması ile ilgili çalışmaları başlattık. 2 ayda ürettiğimiz ağaçlar, sakız fidanları olma yolunda çok süratli gelişiyorlar. Onları saksılara aldık. Sonrasında toprağa diktik ve beş yıl üzere kısa bir mühlet içerisinde eser verir hale geldik. Sakızın bu biçimde üretimiyle ilgili zati bu çalışmalar yapılırken, Yunanlılar karşı tarafta bizim yaptığımız çalışmaları çok yakından takip ediyorlardı. ‘Türkler geçersiz sakız üretiyor’ diye kendi mahallî medyalarında manşet haberler çıkardılar. Sakız ağacı aslında ana karada var olan bir eser, sonradan adalara gitmiş. Anavatanı burada olan bir eser, bir halde Türkler tarafından da bedellendiriliyor, iktisada kazandırılıyor” diye konuştu.
26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini söyleyen üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, “Çeşme’de yerler çok kıymetli olduğu için ziraî emelle kullanımı epeyce zor” dedi. Tütüncüoğlu, yetkililerden Çeşme’deki sakız üreticilerine ağaçlarını dikebilmeleri için yer tahsisi talebinde bulundu. – İZMİR
