By Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalan deri sırtlı deniz kaplumbağası, Sakarya’nın Karasu ilçesinde kıyıda meyyit olarak bulunmuştu. Az görülen bu canlının birinci defa Karadeniz’de görüldüğünü belirten Prof. Dr. Ali Uzun, ” Türkiye’deki kayıtları, birinci defa 1985 yılında Antalya’da meyyit olarak bulunmasıyla başlıyor. Bu çeşidin ana besini denizanalarıdır. Bu kaplumbağa da besini takip ederek Marmara Denizi’ne gelmiştir diye düşünüyorum. Poşetleri denizanası zannedip yiyebiliyorlar. Neden öldüğünü merak ediyorum” dedi.
Dünyadaki en büyük sürüngenlerden birisi olarak bilinen, Pasifik, Atlas, Hint okyanusları ve Akdeniz’de görülen deri sırtlı deniz kaplumbağası, Sakarya’nın Karasu ilçesi İhsaniye Mahallesi mevkisinde kıyıda meyyit olarak bulunmuştu. Geçtiğimiz yıllarda birinci kere İstanbul Boğazı’nda görülen bu hayvanın uzunluğu 3 metreye ve kilosu 900 kilograma kadar ulaşabiliyor. Kıyıda vatandaşlar tarafından meyyit olarak bulunan deri sırtlı deniz kaplumbağası, okyanuslarda en derine dalan ve en büyük aralıkları kat eden “şampiyon kaplumbağa” olarak da biliniyor. Soyunun tükenme riskiyle karşı karşıya kalan kaplumbağanın boyutu ise görenleri hayrete düşürmüştü.
“İlginç olan Marmara’ya, oradan da Karadeniz’e geçmesi”
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Biyoloji Kısmında vazifeli Tabiat Müdafaa ve Yaban Hayatı Uzmanı Prof. Dr. Ali Uzun, İhlas Haber Ajansı (İHA) Muhabirine yaptığı açıklamada, tropikal ve subtropikal iklimde yaşayan deri sırtlı deniz kaplumbağasının yapılan araştırmalarda 1985 yılında birinci sefer Antalya’da meyyit olarak bulunduğunu kaydetti. Uzun, “Öncesiyle ilgili bir bilgi yok lakin mümkündür ki bu çeşit Akdeniz’de var olan cinslerden bir tanesi. Hasebiyle bizim kıyılarımızda görülmesi bana çok farklı gelmiyor. Türkiye için az görülen bir cins lakin farklı olan Marmara’ya, oradan da Karadeniz’e geçmesi” dedi.
“Besini takip ederek Marmara Denizi’ne gelmiştir diye düşünüyorum”
Nadir görülen kaplumbağanın birinci defa Karadeniz’de görüldüğünü tabir eden Ali Uzun, “Deniz kaplumbağasını görmüşüz, göreceğiz, kayıtlar da var. Burada dikkat cazibeli olan kuzeye yanlışsız yayılması. Buna da sıcaklık, deniz suyunun tuzluluğunun değişiyor olması, ardından bu tıbbın ana besini denizanaları, denizanaları da denizlerdeki kirliliğin en değerli belirtilerinden bir tanesi. Hasebiyle bu kaplumbağa bu türlü bir sürünün peşine takılıp gelebilir. Malum müsilaj sıkıntısı, Marmara’nın kirlilik manasında bir trend paralelinde yükseliyor olması denizanası varlığını artırıyor. Bu kaplumbağa da besini takip ederek Marmara Denizi’ne gelmiştir diye düşünüyorum. Bu cins, 2024 yılında İstanbul Boğazı’nda görülenin Karasu’da kıyıya meyyit olarak vuran tıp olduğunu düşünüyorum. Karadeniz’de birinci kayıt, bundan sonra da görülmesi ihtimaller ortasında. İleride ender de olsa vakit farkı da olsa ya balıkçıların ağına takılmış olarak ya da kıyıya vurmuş olarak bu çeşidi görme ihtimalimiz var” diye konuştu.
“Ölüm sebebini çok merak ediyorum”
Akdeniz’de görülen kaplumbağanın Karadeniz’e kadar uzanmasının sebepleri ortasında denizanasının olabileceğini aktaran Uzun, “Ölüm sebebini çok merak ediyorum. Bu tıbbın ana besini, en sevdiği, lezzetli olarak yediği denizanalarıdır. Poşetleri denizanası zannedip yiyebiliyorlar. Biyolojik, ekolojik olarak Karadeniz’in tuzluluğuna ve sıcaklığının düşük olmasına dayanamadığı için mi, ömrü bittiği için mi, yoksa poşeti denizanası sanarak yediği için mi bilemiyorum ancak neden öldüğünü merak ediyorum” biçiminde konuştu.
” Muğla’dan yukarda görülmesi bilimsel manada değerli kıymet taşıyor”
Prof. Dr. Ali Uzun, Türkiye’nin Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarının kesişim noktası olduğunu belirterek, “Akdeniz, kıtalar bir ortadayken var olan Tetis Denizi’nin kalıntısı. O sebeple çok değerli bir deniz. 3 farklı kıtanın ve 3 farklı fitocoğrafik bölgenin kesişim noktasındayız. Münasebetiyle denizlerle de, okyanuslarla da İstanbul, Çanakkale Boğazları, Süveyş Kanalı ve Cebelitarık Boğazı daima temas halindeyiz. Gerek deniz manasında, gerek kara temaslı olmamız hasebiyle Türkiye rastlansal çeşitleri çok sık gördüğümüz bir ülke. Bunu, deri sırtlı deniz kaplumbağasının artık Türkiye’de ender görülen göçmen, Akdeniz’e mahsus bir tıp olarak kabul edilmesi gerektiği için söylüyorum. Zira rastlansal farklı bir şey. 1985 yılından beri bir kayıt, bir müşahede var. Muğla’dan yukarda görülmesi bilimsel manada kıymetli bedel taşıyor” tabirlerini kullandı. – SAKARYA
