By İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yolsuzluk soruşturması…
Ekrem İmamoğlu’nun tutuklandığı soruşturmada, yeni ayrıntılar gündeme geldi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştirak şirketlerinden sorumlu en üst seviye isim olarak bilinen Ertan Yıldız’ın da sessizliğini bozduğu öğrenildi.
ÖNEMLİ BİLGİLER VERDİ
Kamuoyunda “İmamoğlu’nun kasası” olarak tanımlanan Yıldız’ın, ilgili soruşturmada dilekçe vererek itirafçı olduğu ortaya çıktı.
Avukat Serdar Tokdemir, Ertan Yıldız’ın itirafçı olmasının akabinde merak edilen sorulara karşılık verdi.
İşte bundan sonraki sürecin ayrıntıları…
Ertan Yıldız’ın dilekçesi hangi açıdan tüzel bir itiraftır?
ERTAN YILDIZ’IN DİLEKÇESİ HANGİ AÇIDAN TÜZEL BİR İTİRAFTIR?
Ertan Yıldız’ın dilekçesi, Türk Ceza Kanunu m.221 kapsamında “etkin pişmanlık” kararlarından faydalanmak üzere yapılan açık bir itiraftır. Bu beyanlar, bilhassa TCK m.255 (yetkili olmadığı hâlde ihale yönlendirme teşebbüsü) ve TCK m.250 (kamu görevlisinin ihaleye fesat karıştırma) bakımından suça iştirak ve örgütlü yapı izlenimi doğurur. Kendisinin resmi ihale yetkisi bulunmasa da, siyasi nüfuz ve yönlendirme yoluyla kimi iştiraklerde ihale süreçlerine telkinler yapıldığını beyan etmesi, ihlalin dolaylı faillerini de ortaya koymaktadır.
İMAMOĞLU’NUN DİREKT TALİMAT VERMEDİĞİNİ SÖYLÜYOR, BU ONU HUKUKEN SORUMSUZ KILAR MI?
Hayır. Türk Ceza Kanunu’na nazaran cürmün oluşması için direkt yazılı ya da açık talimat aranmaz. Bilhassa kamu gücünün hiyerarşik ve fiili yapısında “örtülü talimat” yahut “bilinçli körlük” türel sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Yıldız’ın sözlerinde geçen “Ekrem İmamoğlu ismine Fatih Keleş’in telkinde bulunması” direkt olmayan fakat siyasi nüfuzla yapılan yönlendirme manasına gelir. Bu, TCK m.257 (görevi berbata kullanma), m.255 ve m.250 tarafından İmamoğlu’nun dolaylı fail olarak sorumluluğunu gündeme getirir.
İHALELELERİN İŞTİRAK ŞİRKETLERİ ARACILIĞIYLA DEĞİL DE, DİREKT FEN İŞLERİ YAHUT ÜRETİMCİ DAİRELER ÜZERİNDEN VERİLMESİ NE MANAYA GELİR?
Bu durum, klasik “arka kapıdan ihale modeli” olarak kıymetlendirilir. Şeffaf olmayan bu yol, direkt temin ve pazarlık adabı üzere daha esnek kuralların geçerli olduğu üretim daireleri üzerinden makul firmaların kayırılması manasına gelir. Bu uygulama, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na açıkça terstir ve kamu ziyanı ile birlikte zincirleme “ihaleye fesat” hatasını doğurur (TCK m.235).
“BENİM YETKİM YOKTUR” SAVUNMASI HUKUKEN GEÇERLİ Mİ?
Kendisinin ihaleye direkt imza atmamış olması, hiçbir halde sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Zira Yargıtay’a nazaran; tesir gücü, nüfuz kullanımı ve yönlendirme suretiyle ihale süreçlerine müdahil olan herkes suça iştirakten sorumlu olur (Yargıtay 5. CD, E.2017/2465 K.2018/4332). Ayrıyeten danışmanlık statüsü, fiilen yürütülen misyondan daha değerli değildir. Burada fiili tesir temel alınır.
DİLEKÇEDE SIKÇA İSMİ GEÇEN FATİH KELEŞ’İN HUKUKSAL DURUMU NEDİR?
Fatih Keleş’in, İBB Başkanı adına hareket ettiği ve ihale yönlendirmesi yaptığı belirtiliyor. Bu durum, onu hem aracı fail hem de örgütlü kabahat kapsamında kilit aktör pozisyonuna getirir. Şayet bu sözler öbür beyanlarla da desteklenirse, örgütlü yolsuzluk (TCK m.220 – kabahat işlemek maksadıyla örgüt kurma) kapsamında da kıymetlendirilebilir.
ERTAN YILDIZ’IN “ZARARDAKİ ŞİRKETLERİ KAYDA GEÇİRDİM” BEYANI BİR SAVUNMA MIDIR?
Bu tabir, misyonu berbata kullanma fiilini ortadan kaldırmaz. Zira burada kamu ziyanının önlenmesi değil, ihaleye fesat ve usulsüzlüklerin örtülü formda yürütülmesi tartışma bahsidir. Ayrıyeten “yararlı sonuç” sağlamak hatanın oluşmasına mani değildir. Hakikaten Yargıtay, kamu kurumlarına yarar sağlansa bile yordama terslik varsa ceza sorumluluğunun doğacağını kabul eder (Yargıtay 5. CD, 2021/10938 E.).
BU SÖZ, İMAMOĞLU İÇİN SİYASİ VE TÜREL NE CİNS SONUÇLAR DOĞURUR?
Hukuki olarak:
Cürmün kamu vazifelileri eliyle ve sistematik biçimde işlendiğine dair kuvvetli kuşku doğmuştur. Ceza Muhakemesi Kanunu m.100 uyarınca tutuklama, m.161/5 uyarınca yetkili savcılığın soruşturmayı genişletmesi gündeme gelir.
Siyasi olarak:
Bu beyanlar, “şeffaf belediyecilik” savını çürütmekte ve kamuoyu nezdinde önemli prestij kaybına yol açmaktadır. Birebir vakitte İBB idaresinin “partizan kadrolaşma” ve “ihale çetesi” argümanlarını güçlendirmektedir.
BU SÖZLERE DAYANARAK HANGİ CÜRÜM TİPLERİ OLUŞABİLİR?
İhaleye Fesat Karıştırma
m.235- 3 yıldan 7 yıla kadar
Görevi Berbata Kullanma
m.257- 1 yıldan 3 yıla kadar
Suç İşlemek Hedefiyle Örgüt
m.220- 2 yıldan 6 yıla kadar
Nüfuz Ticareti m.255 2 yıldan 5 yıla kadar
Zimmet / Misyonu Berbata Kullanma (örgütlü)
m.247-250 – 5 yıldan 12 yıl
