By Uşak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Şahinler, kış soğuğundan etkilenmemek için “kış salkımı” oluşturan arıların birtakım günlerde artan hava sıcaklığı nedeniyle bu sistemi bozup kovan dışına çıktığını, sıcaklığın tekrar düşmesiyle öldüklerini belirtti.
Su kıtlığı, seller ya da çok sıcaklar üzere tesirlerle insan hayatına olumsuz yansıyan global iklim değişikliği, başka canlıların hayatına da etki ediyor.
Bitkilerin üreme süreci olan tozlaşma ve biyolojik çeşitliliğe katkılarıyla global besin güvenliğinde değerli role sahip arılar, iklim değişikliğinin tesirlerini yaşayan canlılar ortasında yer alıyor.
Kış aylarında kovanı ısıtmak için “kış salkımı” sistemine geçen arıların, sıcaklığın yüksek olduğu günlerde bu nizamı bozup kovan dışına çıkması koloni kayıplarına neden oluyor.
Gün içindeki ani ısı değişimi de tehdit
Uşak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahinler, AA muhabirine, Türkiye’nin koloni varlığı ve bal üretimi bakımından dünyada kelam sahibi olduğunu, yılda 115 bin ton civarında bal üretimi gerçekleştirildiğini söyledi.
Koloni varlığı bakımından da Türkiye’nin dünyada birinci sıralarda yer aldığını kaydeden Şahinler, dünya genelinde yaşanan iklim değişikliklerinin arıcılık kesimini de olumsuz etkilediğini belirtti.
Şahinler, dünyanın ortalama sıcaklığının artmasıyla arıların ömür alanlarının 100 metre daha üste çıktığını tabir ederek, arıların hava sıcaklıklarının 10-12 derece düzeyine düşmesiyle kovan içinde bir ortada toplanarak “kış salkımı” denilen tertibe geçtiğini, asgarî aktivite göstererek bal tüketip güç ürettiklerini, bu halde kovan içi sıcaklığını 33-35 santigrat derecede tuttuğunu anlattı.
Kış aylarında vakit zaman hava sıcaklıklarının çok yükseldiğini ve bu durumun ülkenin farklı bölgelerinde arı vefatlarına neden olduğunu aktaran Şahinler, şöyle konuştu:
“Biz kış aylarında 30 santigrat derece sıcaklıklara ulaştık. Hava sıcaklıkları 14-15 santigrat derecelere ulaşınca arılar dışarıya uçmaya başlıyor. Kış ortasında tam kış salkımı oluşturmuşken hava sıcaklıklarının yükselmesiyle birlikte arıların kış salkımını bozduklarını, tekrar kış salkımı oluşturamadıklarını, böylece kış kayıplarının olduğunu, kolonilerin söndüğünü biliyoruz. Bu kış kayıplarının yüzde 40, yüzde 50’lere vardığını görebiliyoruz.”
Nuray Şahinler, iklim değişikliğine bağlı olarak gün içinde yaşanan anlık sıcaklık değişimlerinin de arıları tehdit ettiğini lisana getirerek, “Gün içinde hava çok sıcakken apansızın 20 santigrat derecelerden 10 santigrat derecelere düşebiliyor. Bu da arı kayıplarında çok kıymetli. Hava sıcaklığı 15 santigrat derece olmaya başlayınca arılar uçmaya çıkıyorlar. Arılar dışarıda çalışırken hava sıcaklığı birden teğe niyet dışarıda kalıyorlar. Kovanlarına geri dönemiyorlar. Kovan ve koloni denetimi yaptığınızda kovanda meyyit arı dahi yok.” sözünü kullandı.
Şahinler, arıların, kovandan çıkarak yiyecek aramaması ve güçlü kalabilmeleri için etrafta çiçekli bitkilerin olmadığı periyotta beslenmesi gerektiğine dikkati çekerek, kış kayıplarının önlenmesi için beslenmelerinin değerli olduğunu vurguladı.
