By İstanbul Rotary Kulübü, genç sanatkarlara yönelik fon programıyla şimdiki sanat üretimine katkıda bulunmayı sürdürüyor. İstanbul Rotary Sanat Fonu dayanağıyla projelerini hayata geçiren Buşra Çeğil, Delal Eken, Xebat Bayram ve Fatoş Güneri Kartal’ın ürettikleri eserler, Elgiz Müzesi’nde ziyarete açıldı. Begüm Güney’in küratörlüğünde hazırlanan “Hatırlama Biçimleri” başlıklı stant, 14 – 31 Mayıs ortasında ziyarete açık olacak.
İstanbul Rotary Kulübü, 2010-2011 döneminde başlattığı “İstanbul Rotary Sanat Mükafatı Yarışı ve Sergisi” programını, 2023-2024 döneminde yeni bir yaklaşımla “İstanbul Rotary Sanat Fonu”na dönüştürdü. Türkiye’nin farklı vilayetlerinden 25-40 yaş ortası sanatkarların müracaatta bulunduğu programın seçici şurasında Ayda Elgiz Güreli, Ayşe Umur, Fatoş İrwen, Hera Büyüktaşcıyan, Işın Önol, İpek Duben, Nural Denker, M. Özalp Birol ve Tolga Kılıç yer aldı. Değerlendirmeler sonucunda Buşra Çeğil, Delal Eken, Xebat Bayram ve Fatoş Güneri Kartal’ın projeleri fon dayanağına hak kazandı. Genç sanatkarların İstanbul Rotary Sanat Fonu dayanağıyla ürettikleri eserler Elgiz Müzesi’nde, Begüm Güney küratörlüğünde hazırlanan “Hatırlama Biçimleri” başlıklı stantta sanatseverlerle buluşuyor.
“Bu 15 yıllık kıssaya birinci günkü heyecanımızla devam ediyoruz”
2010’dan bu yana sürdürdükleri ödül programını vaktin ruhuna uygun bir biçimde yenilediklerini belirten İstanbul Rotary Kulübü Kurucu Başkanı Nural Denker, “İstanbul Rotary Sanat Fonu programıyla mesleğinin başındaki genç sanatkarların üretimlerini desteklerken ülkemizin yeni sanat alanındaki gelişimine de katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Geçmiş yıllarda mükafata paha görülen ve sergilerimizde yer alan sanatkarların bugün yurtiçi ve yurtdışındaki kıymetli kültür sanat kurumlarında yapıtlarının sergilenmesi, yeni projelerle yeni başarılara imza atmaları gurur verici. Biz bu 15 yıllık öyküye birinci günkü heyecanımızla devam ediyoruz. En büyük temennimiz daha çok gence ulaşmak ve ülkemize yeni eserler kazandırmak.” dedi.
“Her bir eser öbür bir lisandan birebir soruyu soruyor: Hatırlamak mümkün müdür?”
Küratör Begüm Güney ise hafıza, yer, ses ve ritüelin farklı biçimlerle yine üretildiği işlerden oluşan “Hatırlama Biçimleri” serginde, her bir yapıtın diğer bir lisandan “Hatırlamak mümkün müdür?” sorusunu sorduğuna dikkat çekti ve şunları ekledi: “Delal Eken, Fatoş Güneri Kartal, Xebat Bayram ve Buşra Çeğil’in sanat pratiği, birebir dairesel sessizliğin etrafında birikiyor. Her biri farklı bir materyalle, farklı bir mecrada üreten bu sanatkarların bir ortaya gelişi; vakte, yere ve hafızaya dokunan ortak sezgileri üzerinden gerçekleşiyor. Kimi vakit unutulmuş olanı yine biçimlendiriyor, kimi vakit bir sesin yahut bir ışığın izini sürerek hatırlamanın öbür yollarını öneriyorlar.”
Sergideki yapıtlara yakından bakış…
Buşra Çeğil, kendi konutundaki gereçleri performans nesneleri olarak yine değerlendirdiği “Bir Fincan Kahvenin Kırk Yıl Hatırı Var” isimli yerleştirmede, hatırlamanın kırılganlığına ve aidiyetin dönüşen tabiatına işaret ediyor. Sanatkarın kültüründe hatırlama imgesi olan Türk Kahvesi, onun günlük ritüellerinde de değerli bir yer tutuyor. Topraksı görünümlü şamot kiliyle kendine has bir doku yaratan Çeğil, yapıtın tamamını seramikten üretti.
Atıklar ve kalıntılar, unutulmaya bırakılmış kültürel yıkımlar ile birebir yazgısı paylaşır. Görmezden gelinenin yüzeye çıkışı, müdahale edildiğinde ona yeni bir mana kazandırır. Tıpkı hafızanın silinmeye çalışıldığında diğer biçimlerde geri dönmesi üzere. Delal Eken’in “Kayıp Işığın Gölgesi” isimli yerleştirmesi, parçalanmış bir atık yığınının duvara birçok açıdan yansıyan ışık huzmeleriyle geçmişin izini tarıyor. Üzeri örtülmüş bir kültür ile çürümeye bırakılmış bir obje ortasındaki paydaşlık, hafızanın kırılgan lakin inatçı yapısını görünür kılıyor.
Fatoş Güneri Kartal’ın konteyner kent krokisinden ilhamla yaptığı “Multiple Conservation” isimli yerleştirme, barınmanın fizikselden öte ilişkisel bir bahis olduğunu hatırlatırken yeri, biriktiren bir hafıza olarak kurguluyor. Sanatkarın konserve kutularıyla kurduğu sistemli ve sıkışık düzlem, ömür alanlarına sıkıştırılmış öznelerin, tekinsiz bir barınma hâlindeki gündelik varoluşlarını temsil ediyor.
Xebat Bayram’ın görüntü işi “Bêname / İsimsiz”, temsilin kendisini hem araç hem de içerik olarak kullanan bir önerme sunuyor. Folklorik dans, sırf bir kültürel söz biçimi değil, geçmişte kalmış üzere görünen bir kolektif direnişin bedensel bellekte tekrar canlandırılması olarak karşımıza çıkıyor. Toplumsal hafızayı direkt anlatmak yerine, onu taşıyan formları tekrar kurarak gösteren sanatçı, izleyiciye bildiği şeyleri diğer bir lisanla hatırlatıyor.
“Hatırlama Biçimleri” sergisi 31 Mayıs’a kadar Elgiz Müzesi’nde fiyatsız gezilebilir.
Sanatçı biyografilerine ve Xebat Bayram’ın yapıtından imgelere ekler kısmından ulaşabilirsiniz.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
