By Türkiye ve Japonya ortasındaki dostluğun arkeoloji alanındaki kıymetli temsilcilerinden Japon arkeolog Sachihiro Omura, Kırşehir’de hayatını kaybetti. 1972 yılından beri Türkiye’de yaşayan ve Kalehöyük’te 1985’ten itibaren hafriyat başkanlığı misyonunu yürüten arkeolog Omura, rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı Kaman Devlet Hastanesinde yaşama veda etti. Kaman Kalehöyük’teki kazılara 1985’ten itibaren liderlik eden Omura, kimi kaynaklara nazaran 1948’de kimi kaynaklara nazaran ise 1949’da Japonya’da dünyaya geldi. Sachihiro Omura, birinci sefer 1972’de öğrenci olarak geldiği Türkiye’de, hayatının birçoklarını Anadolu’nun kadim tarihini ortaya çıkarmaya adadı.
TÜRKİYE’YE GELMESİNİ TURGUT ÖZAL SAĞLADI
Japon arkeolog, verdiği bir röportajda, Türkiye’ye gelme serüvenini şu sözlerle aktarmıştı: 19 yaşındayken Japonya’nın en büyük gazetesi Asahi’de, Türkiye’den bir müsteşar geleceğine dair haber gördüm. Onu çok merak ettim. Büyükelçiliğe gittim. Ama kapıcı kıyafetime bakıp beni içeri almadı. Tam çıktım, gidiyordum ardımdan birisi koşa koşa geldi. ‘Çok istiyorsan oteli söyleyeyim oraya git’ dedi. Orada da kapıcı beni sokmadı ancak ‘Telefonunu yaz kağıda bir bahtımızı deneyelim’ dedi. Sonraki gün beni aradılar. Arayan Turgut Özal’dı. ‘Türkiye’ye gelmek istediğini yazmışsın. Havalimanına gel. Ben yarın döneceğim’ dedi. Uçak 5’teydi ve ben de o vakte kadar hiç uçağa binmediğim için pasaport ve gümrük işleri nasıl olacak bilmiyordum. Tam 5’te havalimanına gittim. Herkes gitmişti. Çok üzüldüm. Oradaki vazifeli bana baktı ‘Sen Omura mısın?’ dedi. ‘Allah Allah, siz beni nereden tanıyorsunuz?’ dedim. ‘Turgut Özal Bey sizi çok bekledi, niçin gelmedin’ dedi. Sonra benimle irtibat kurdular ve Türkiye’ye geldim.
TÜRKİYE’DE BÜYÜK HİZMETLERDE BULUNDU
Özellikle Hitit periyoduna meraklı olan Omura, 1973-1976’da Elazığ’da vazife yaptı, 1985’te geldiği Kırşehir’in Kaman ilçesinde, 7 medeniyetin kalıntılarının ortaya çıkarılmasına katkı sağladı. Hayatı boyunca arkeoloji ve kültürel diplomasiye katkı sunan Omura’nın kurucusu ve başkanı olduğu Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü (JIAA) 1998’de kuruldu. Çağırkan köyünde kurulan enstitü, bölgedeki arkeolojik araştırmaların merkezi haline geldi. Kaman-Kalehöyük Arkeoloji Müzesi ve Japon Bahçesi Projesi ise Türkiye ve Japonya ortasındaki kültürel işbirliğinin simgelerinden oldu.
Omura, 2015’te AA muhabirine yaptığı açıklamada, yılın 11 ayını Kırşehir’de, 1 ayını ise Japonya’da geçirdiğini söylemişti. Daha evvel İtalyanlar ve Amerikalıların bir mühlet çalıştığı Kalehöyük bölgesinde 1985’te yüzey araştırması yaparak kazılara başladıklarını vurgulayan Omura, bölgede yaklaşık 5 bin 500 yıllık kültür varlığı olduğunu tespit ettiklerini lisana getirerek, şunları söylemişti: Burada dünyanın tarihi var. Hitit, dünyanın tarihidir. Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dünyanın tarihidir, dünyayı çok etkilemişler. O medeniyetlerin kalıntılarında dünya tarihi var. Burada, kazdıktan sonra ortaya çıkan materyallerin üzerinde çalışmak, dünya tarihini okumak demektir. Dünya tarihi, bir manada burada ortaya çıkarılacak. Bana nazaran Anadolu, o kadar değerli. Mesela Mısır’da da ben hafriyat yapmıştım ama oranın tek kültürü var, Anadolu ve Yunanistan üzere değil. İtalya, o kadar değil. Roma İmparatorluğu var lakin ondan öncesi yok. Meğer, Anadolu’da Hitit’ten evvel de var. Daha da kat kat kültür var.
DEVLET ÜSTÜN MADALYASI’NA SAHİPTİ
Japonya ve Türkiye ortasında karşılıklı hürmet ve işbirliğinin gelişmesine de yardımcı olan Omura, harikulâde katkılarından ötürü 2008’de Türkiye’de Devlet Üstün Hizmet Madalyası’na ve Japonya’nın Yükselen Güneş Nişanı’na layık görüldü. Bu yıl ocak ayında Dr. Omura’nın 77. doğum günü münasebetiyle, “It All Began with Stratigraphy and Chronology” isimli kitap yayımlandı. Yapıtta, Japon arkeoloğun Orta Anadolu arkeolojisine yaptığı katkılar ile bilimsel çalışmalar ayrıntılı halde ele alındı. Sachihiro Omura, eşi ve Yassıhöyük Hafriyat Lideri Dr. Masako Omura ile enstitü konutunda yaşıyordu.
EMİNE ERDOĞAN’DAN TAZİYE MESAJI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Kırşehir’de hayatını kaybeden Japon arkeolog Dr. Sachihiro Omura için yayımladığı başsağlığı bildirisinde, “Dr. Omura’nın adının artık sadece bilim dünyasında değil, bu topraklara kıymet veren her yürekte yaşamaya devam edeceğine inanıyorum” tabirini kullandı.
TÜRK-JAPON HALKLARININ KALPLERİNİ BİRBİRİNE BAĞLADI
Dr. Sachihiro Omura’nın vefatından derin hüzün duyduğunu belirten Erdoğan, şunları kaydetti: Kaman’da yeşeren kültürel miras, onun emeğiyle yoğruldu. Türk milletine olan sevgisi, tevazusu ve bilime olan sadakatiyle Türk-Japon halklarının kalplerini birbirine bağladı. Dr. Omura’nın adının artık sırf bilim dünyasında değil, bu topraklara paha veren her yürekte yaşamaya devam edeceğine inanıyorum. Başta değerli eşi Masako Omura olmak üzere, ailesine ve tüm sevenlerine başsağlığı dileklerimi iletiyorum.
ÖMER ÇELİK’TEN TAZİYE MESAJI
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik de, uzun yıllar Türkiye’de Kaman-Kalehöyük kazılarına emek veren Japon arkeolog Dr. Sachihiro Omura’nın vefatına ait bir taziye bildirisi yayımladı. Çelik, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Dr. Omura’nın Anadolu arkeolojisine büyük katkılarda bulunduğunu belirterek şu tabirleri kullandı: Kaman-Kalehöyük kazılarına ömrünü adamış Dr. Sachihiro Omura’nın vefatından derin bir ıstırap duyuyoruz. Anadolu arkeolojisine bir mücevher üzere itina gösterdi ve ömrünü verdi. Gerçek bir bilimadamı ve gerçek insani kıymetlere sahip biriydi.
Açıklamasında, Omura’nın bilimsel çalışmaları kadar insanî duruşuna da vurgu yapan Çelik, “Ailesine ve Japon halkına başsağlığı diliyoruz” kelamlarıyla taziyesini iletti.
