By Antalya’dan Hollanda’ya yapılacak kardelen soğanı ihracatı üretim parsellerinden gerçekleşecek. Akseki ilçesi Çimi köyünde Tarım ve Orman Bakanlığının 2015 yılında başlatmış olduğu proje ile oluşturulan üretim parsellerinden bin 956 kilogram, 293 bin 400 adet kardelen soğanı “Galanthus Elwesii” sökülecek.
Kardelen soğanı ihracatı yapan Akseki’nin Çimi Mahallesi’nden Mehmet Oğuz, “Torosların gelinliği” olarak isimlendirilen, Antalya’nın Akseki ilçesi yaylalarında tabiatıyla yetişen ve Avrupa’da ilaç ve kozmetik endüstrisinde kullanılan kardelen soğanlarının, Tarım ve Orman Bakanlığınca tarım topraklarında çoğaltılarak Avrupa ülkelerine ihraç edilmesi gayesiyle Aksekili kardelen soğanı ihracatçı firma tarafından kendilerine ilişkin yerde kardelen soğanı üretimi ve üretilen kardelenin ihracatını yapmak için Tarım ve Orman Bakanlığından 2015 yılında müsaade aldıklarını, uygulamaya konulan ihracatı yapılan soğanlı bitkiler için 2016 yılında damızlık parseller oluşturmaya başladıklarını söyledi.
Mehmet Oğuz, “Oğuzlar firması olarak bakanlıktan almış olduğumuz yetki ve müsaade ile doğal çiçek soğanları ‘Galanthus elvesli” kardelen Akdeniz Bölgesine has olan bu endemik cinsleri bakanlığın bize vermiş olduğu özel müsaade ile kendimize ilişkin tarım topraklarında üretimini 2016 yılından itibaren yapıyoruz” dedi.
“Bakanlığın kotası dahilinde üretim parsellerinden söküm yapılıyor”
Daha evvelki yıllarda tabiattan fazla ölçüde firmalar tarafından kaçak yol ile bu eserleri yurt dışına gönderdikleri için bakanlık tarafından ihracatçı firmalara bu türlü bir proje sunduğunu anlatan Oğuz, “Biz o yıldan itibaren üreterek bakanlığın vermiş olduğu kota dahilinde kardelen soğanı ‘Galanthus elvesii’ Hollanda’ya ihracatını gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.
“Tohumdan yumru soğan elde ediyoruz”
Akseki’nin Çimi Mahallesi’nde kendilerine ilişkin toprakta 2 milyon 500 bin tohumu yaklaşık olarak 600 bin adet yumru soğandan elde ettiklerini dikkat çeken Oğuz, “Bunlar yalnızca kökten yavru vermiyor. Hem kökten, hem de çiçekler döküldükten sonra oluşan kozalakta 50-100 ortası tohum çıkmaktadır. Alttan ise yumrulardan da 8-20 ortasında ebadına nazaran yavru vermektedir. Buradaki hedef ise tabiatın talan ve tahrip olmaması, tabiatta jenerasyonunun devam etmesi içindir” dedi.
“Çimi Yaylası’nda kardelen soğanları talan edildi”
Yıllardır bilinçsiz ve kaçak söküm nedeniyle kardelen soğanlarının yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını dikkat çeken Oğuz, “Şu anda Çimi Yaylasında yalnızca karamukların tabanlarında, sökülemeyecek yerlerde kalmıştır. Bu eser yok olma tehlikesi ile karşı karşıya gelmiştir. Bu yıl Tarım Bakanlığına kardelenlerin müdafaa altına alınması için vermiş olduğumuz dilekçe ile Tarım Bakanlığı tarafından kardelen soğanlarının tabiattan sökülmesi 5 yıl mühlet ile yasaklanmıştır. Tabiatın kendini toparlayabilmesi için bir beş yıl daha yasaklanması gerekir. Şu anda Çimi yaylasında görülen kardelen soğanları artık yerlerde gözükmüyor. Yalnızca sökülemeyecek yerlerde, karamuk tabanlarında bulabilirsiniz. Evvelce olduğu üzere toprakta kardelen çiçekleri bulma imkanınız yok. Bu eseri talan ettiler. Tüm firmalar bizim üzere bunun üretimini yapıp yerlerine ekerek yetiştirirlerse tabiata hiç kimse dokunmaz ve bunları gelecek jenerasyonlara aktarılabilir” biçiminde konuştu.
“250 kilogram kardelen ‘Galanthus elvesii’ soğanı tohumu ile başladık”
Mehmet Oğuz, “Biz 2016 yılında Çimi köyünde kendi yerlerimize Tarım Bakanlığının denetiminde 250 kilogram kardelen ‘Galanthus elvesii’ soğanı tohumu ile başladık. Bugüne kadar yaklaşık 2 bin 500 bin tohumdan anaçlıktan alıp elde ettiğimiz 600 binin üzerinde büyük uzunluk eser elde ettik. Bu eserlerin elek altılarını Bakanlığın bize vermiş olduğu yetki ile bunları da tabiata terkini yaptık ve tabiatta üretimi için ekimini gerçekleştirdik. 2016 yılından bu yana bunların ekimini yapıyoruz” dedi.
“Türkiye’de en âlâ kardelen Çimi Yaylası’nda”
En düzgün kardelen soğanının yetiştiği bölgenin Çimi Yaylası olduğuna değinen Oğuz, “Torosların birtakım bölgelerinde bulunan kardelen soğanları var fakat en uygun kardelenin yetiştiği bölge Çimi Yaylasıdır. Fiziki tarafı çok hoştur. Başka bölgedeki yetişen kardelenlerin fiziki tarafları Çimi Yaylası’nın fiziki istikametini asla tutmuyor. Bugüne kadar yapmış olduğumuz çalışmalardan epeyce memnunuz” diye konuştu.
“Tarım İl Müdürlüğü ile birlikte şuurlu üretim”
Geçtiğimiz yıl üretim parseline 2 milyon 500 bin adet kardelen soğanı tohumunu toprakla buluşturduklarını söyleyen Oğuz, “Ekmiş olduğumuz kardelen soğanlarının tohumları bu yıl soğana dönüştü. Çok düzgün bir gelişimi var. Şu anda çok hoş. Tohumları ise şuurlu ekim yapıyoruz. File üzerinde ekimini gerçekleştiriyoruz ve bu yıl da soğana dönüşmüştür. Tüm firma yetkililerinin üretime geçmelerini tavsiye ediyorum. Geçen yıl ekmiş olduğumuz kardelen soğanlarından ise bu yıl ihracata gelenleri kotamız ölçüsünde Tarım Bakanlığının denetiminde sökümünü Mayıs ayının birinci haftalarında başlayacağız” dedi.
“Kardelen soğanlarının sökümü 5 yıl mühlet ile yasaklandı”
Doğada resen yetişen “Toros Kardeleni”nin, belirlenen kotadan fazla toplanması nedeniyle jenerasyonu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalması nedeniyle Akseki’nin Çimi, Çanakpınar ve Sadıklar mahalle muhtarları ile Akseki Belediyesi Tarım ve Orman Bakanlığına müracaat yaptı. Müracaatta “İhracatçı firmaların tahsis edilen tabiat kotalarından daha fazla ölçüde eseri tabiattan kaçak ölçülerde kaçak bir formda toplama ve söküm yaptırarak Galanthus Elwesii tipi bir çok bölgemizde telafisi olmayacak formda tahrip edilmiş, alınan tedbirler yetersiz kalmıştır” denildi.
Başvuru Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından değerlendirilerek Akseki bölgesinde 5 yıl müddet ile kardelen soğanlarının sökümü yasaklandı.
Bakanlık tarafından hazırlanan Doğal Çiçek Soğanlarının 2025 Yılı İhracat Listesi Hakkında Bildiri, 14.12.2024 Tarihli 32752 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Bildiride, “Popülasyonların durumu ve nöbetleşme (münavebe) asıllarına nazaran belirlenen yerlerde ve tiplerde söküm yapılamaz. Bu çerçevede Galanthus elwesii, Cyclamen hederifolium, Cyclamen cilicium ve Eranthis hyemalis çeşitleri tabiattan toplanamaz. Tabiattan müsaadesiz ve kaçak toplama yapan kişi yahut kuruluşlara, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca süreç yapılır.İhracat evresinde gerçeğe alışılmamış beyanda bulunanlar hakkında 31/10/2006 tarihli ve 5553 sayılı Tohumculuk Kanununun 12’nci unsuru ve 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Gayret Kanununun 3’üncü hususu mucibince süreç yapılır” tabirlerine yer verildi. – ANTALYA
