By Bilindiği üzere pandemi ile birlikte konut ve otomotiv piyasasında önemli bir dalgalanma yaşandı. Döviz kurundaki artış, yükselen faizler ve devamında gelen enflasyonun ‘pik’ yapması piyasaları adeta altüst etti. Bu süreç fırsatçılığı da beraberinde getirdi. 2022 başı prestijiyle bir malın eder fiyatını kestirmek sıkıntı hâle geldi. Birebir binada iki farklı satılık yahut kiralık konut fiyatının ortasında önemli uçurumlar oluştu. Birebir durum otomotiv piyasasında da yaşandı. Hükümet bu noktada çeşitli adımlar attı. Öncelikle otomotiv piyasasında stokçular kontrole girdi. Fahiş fiyat artışları dengelendi ve piyasa rayına oturdu. Çabucak ardından konut piyasasına da müdahaleler geldi. Kiralık konutlarda yıllık artışlara yüzde 25 artırım sonu getirildi. Yüksek kâr hırsı ile hareket edenler tespit edildi ve cezaları kesildi.
UYGULAMA 7 NİSAN’DA DEVREYE GİRİYOR
Fakat dalda bir sorun daha vardı. O da uydurma ilanlar… İster konut sahibi olsun ister emlakçı, ilan sitelerine yüksek fiyattan düzmece ilanlar giriyor ve mevcut konutların fiyatlarını yükseltiyordu. Konut alacak ya da kiralayacak olanlar ilan sitelerine baktıklarında bu şişirilmiş fiyatlar baz alıyorlardı. Bu da dalda önemli bir balon oluşturmuştu. Hususla İlgili kontroller sıklaştırıldı, bir dizi önlem alındı. İlan siteleri de dâhil birçok kişi ve kuruma ceza kesildi. Son olarak bakanlık 1 Ocak’ta vatandaşı yanıltan ilanların önüne geçmek için Emlak İlan Doğrulama Sistemi’ni (EİDS) devreye aldı. Böylelikle emlak ilanlarının sadece mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği bireyler tarafından girilmesi mecburi hâle getirildi. Ticaret Bakanlığı bunun üzerine yeni bir adım daha atacağını açıkladı. Buna nazaran 7 Nisan itibariyle kiralık ilanlar için zarurî hâle getirilen EİDS’in satılık konut ve iş yeri ilanları için de geçerli olacağı söz edildi.
İKİ BAŞKA PLATFORMA 1,2 MİLYON TL CEZA
Ticaret Bakanlığı emlak ve otomotiv bölümünde adil, rekabetçi ve istikrarlı piyasa yapısının tesis edilmesi, kesimde kaliteli hizmet sunumunun sağlanması ve tüketici mağduriyetlerinin önüne geçilmesi niyetiyle taşınmaz ve taşıt ilanlarının yayımlandığı ilan platformlarında kimlik ve yetki doğrulama yükümlülüğü getirmişti. Sistem, 1 Ocak prestijiyle birinci evrede kiralık taşınmaz ilanları için mecburî olacak biçimde devreye alınmıştı. Uygulamayla kimlik bilgilerini doğrulamayan şahısların emlak portalleri üzerinden ilan vermelerinin önüne geçilmişti. Bakanlık grupları sistemin birinci etabında yaptığı kontrollerde, düzenlemeye muhalif biçimde ilan yayımladığı tespit edilen bir şirketin iki farklı ilan platformuna 1 milyon 200 bin lira meblağında idari para cezası uyguladı.
ŞİŞİRME FİYATLAR TARİHE KARIŞACAK
Türkiye gazetesinde yer alan habere nazaran; Yeni sistem ile hem kiralık hem de satılık konut ve iş yeri ilanları mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği bireyler tarafından girilebilecek. Bu düzenleme ile düzmece ilanlar, fiyat manipülasyonları ve piyasa spekülasyonlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Gayrimenkul kesiminde kıymetli bir ıslahat olarak bedellendirilen bu sistem, gerek tüketiciler gerekse de daldan büyük dayanak aldı. Bahisle ilgili açıklamalarda bulunan gayrimenkul uzmanları, bu adımın dalda uzun müddettir beklenen bir düzenleme olduğunu söz ederek “Özellikle son yıllarda düzmece ilanlar ve fahiş fiyat artışları büyük bir sorun hâline gelmişti. EİDS sayesinde piyasada daha gerçekçi fiyatlar görebileceğiz ve tüketiciler daha inançlı alım-satım ve kiralama yapabilecek” dedi.
HEM ALICI HEM DE SATICIYI KORUYOR
Tüketici dernekleri de mevzuyu destekliyor. Yapılan açıklamalarda “Piyasada aldatıcı ilanlar yüzünden birçok insan mağdur oluyordu. Vatandaşlar gerçekte var olmayan yahut şişirilmiş fiyatlarla listelenen gayrimenkuller sebebiyle hem vakit kaybediyor hem de maddi ziyan görebiliyordu. Bu yeni sistemle birlikte ilanların doğruluğu sağlanacak ve sağlam bir alışveriş ortamı oluşturulacak. EİDS, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruyarak daha adil bir piyasa ortamı oluşturacak. Bilhassa birinci kere mesken yahut iş yeri satın alacak bireyler için bu düzenleme büyük bir teminat sunuyor. Artık ilanların doğruluğunu sorgulamak yerine, yatırım yaparken daha şuurlu kararlar verilebilecek” denildi.
