By Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Milli Eğitim Bakanlığının himayesinde yayın hayatına kazandırılan 7 ciltlik Maarif Yapıtları Dizisi’nin vesilesiyle bir ortaya geldiklerini belirterek “Türk Maarifinin Tarihi Kaynakları, İstanbul Maarif Arşivi Rehberi, Cumhuriyet Mekteplerinde Müdüriyet Teftişi (1924–1926) ve Maariften Ulusal Eğitime İstanbul Sicilleri (1878–1965) başlıklarını taşıyan bu yayın dizisi, eğitim tarihimizin gizli kalmış katmanlarının ortaya çıkarılması, dijitalleştirilmesi ve kamuoyuyla buluşturulması bakımından çok boyutlu bir mana taşımaktadır.” dedi.
Çapa Fen Lisesi Konferans Salonu’nda düzenlenen “Güncel Gelişmeler Işığında Türk Eğitim Tarihi Paneli’nde konuşan Tekin, Bakanlık olarak eksik bırakılan bir alandaki boşluğu kıymetli oranda dolduracakları söyledi.
Tekin, “Binlerce yıllık devlet geleneğine sahip olan milletimizin eğitim alanında sahip olduğu birikimi, rastgele bir kesit oluşturmaksızın ulaşabildiğimiz birinci bilgilerden bugüne kadar rastgele bir devri ötekileştirmeden, ayrıştırmadan, hepsini bizim kamusal birikimimiz olarak kabul edip bu mantıkla yürütmeyi dilek ettiğimiz bir sürecin başlangıç noktasındayız.” diye konuştu.
Bakan Tekin, yurt dışında birçok eğitim kurumunun internet sayfalarında yahut tanıtım broşürlerinde, 500-600-700 yıllık eğitim kurumlarından bahsedildiğini aktararak şöyle devam etti:
“Dönüp ülkemize baktığımızda üniversitelerimiz dahil çok yakın tarihten başlatıyoruz. Güya bu ülke, bu toplum, bu millet olarak okuma yazma bilmeyen, bilime, toplumsal alana hiçbir katkı üretmeyen periyodik bir devlet imajı çiziyoruz. Buna hakkımız yok. Ben yalnızca siyaset bilimi açısından size bir örnek vereyim; kendi alanımız, siyaset bilimi düşünürü diye bugün bahsettiğimiz o esaslı üniversitelerde, bize sunulan bireylerin yaşadığı periyottaki mesleklerine baktığımızda, birçoğu kilise bünyesinde çalışan, dini alanda eğitim veren din adamı. Ama bizim hayret, hayranlık, takdirle karşıladığımız bu gelenek, o başlangıç noktasını hiç ötekileştirmeden, ayrıştırmadan, kendisine başlangıç olarak kabul ediyor.”
Türkiye’de geçmişten bugüne entelektüel hayatı domine eden eğitim geleneklerin enteresan bir formda ötekileştirildiğine dikkati çeken Tekin, Hacı Bayram Veli Hazretleri’nden bahsedildiğinde onu ilahiyat alanına hapsedip bir din adamı kisvesinin dışına çıkarmamaya itina gösterildiğini, bunun kendilerine yakışmayan bir davranış olduğunu kaydetti.
Bakan Tekin, panelde tüm eğitim topluluk ismine değerli bir eşiğe ve çok değerli bir ilim faaliyetine tanıklık edeceklerini vurgulayarak “Milli Eğitim Bakanlığımızın himayesinde yayın hayatına kazandırılan 7 ciltlik Maarif Yapıtları Dizisi vesilesiyle bir ortadayız. Türk Maarifinin Tarihi Kaynakları, İstanbul Maarif Arşivi Rehberi, Cumhuriyet Mekteplerinde Müdüriyet Teftişi (1924–1926) ve Maariften Ulusal Eğitime İstanbul Sicilleri (1878–1965) başlıklarını taşıyan bu yayın dizisi, eğitim tarihimizin gizli kalmış katmanlarının ortaya çıkarılması, dijitalleştirilmesi ve kamuoyuyla buluşturulması bakımından çok boyutlu bir mana taşımaktadır. Emeği geçen tüm hocalarımıza, akademik katkılarıyla bu çalışmayı inşa eden değerli müelliflere ve elbette bu programın konut sahipliğini yapan Ulusal Eğitim Akademimize gönülden teşekkür ediyorum.” tabirlerini kullandı.
Tekin, tarihin milletlerin vakitle kurduğu ilginin hem hafızası hem de tarafı olduğunu, eğitim tarihinin ise bu münasebetin en derin katmanında yer alan insan anlayışını ve toplumsal inşa ülküsünü görünür kıldığını söyledi.
“Bir milletin evlatlarını nasıl bir anlayışıyla yetiştirmeyi öngördüğü, hangi pahaları aktarılması gereken bir miras olarak gördüğü ve nasıl bir toplumsal yapı inşa etmeye çalıştığı üzere temel sorular eğitim tarihinin satır ortalarından okunabilir.” diyen Tekin, bu nedenle eğitim tarihini kronolojik bir seyirle değil ardındaki zihniyet yapıları, düşünsel kaymalar, medeniyet kodları ve mana katmanlarıyla birlikte düşünmenin elzem olduğunu belirtti.
Yusuf Tekin, Bakanlığın bu çalışmayı bugünün kararlarına tarihî bir derinlik ve düşünsel bir tutarlılık kazandırma iradesiyle hayata geçirdiğini anlattı.
“Arşiv dediğimiz şey, tozlu raflarda bekleyen evraklardan ibaret değil”
“Bugün yayın hayatına kazandırılan bu eser dizisi, Bakanlığımızın ‘Yüzyıllık Hafızasından Geleceğe Erişim’ yaklaşımını da temsil etmektedir.” değerlendirmesinde bulunan Tekin, şunları kaydetti:
“Geçmişin izlerini bugünün idrakine taşıyan bu eserler, hem akademik dünyanın hem de eğitim siyasetlerinin düşünsel yerini besleyen değerli bir kaynak niteliğindedir. Bir milletin eğitim geçmişine dönüp bakması kendine dair idrakini, tarafını ve istikametini yine tartmasıdır. Çünkü arşiv dediğimiz şey, tozlu raflarda bekleyen evraklardan ibaret değil, arşiv, bir milletin kendisiyle kurduğu bağlantının en mahrem alanıdır. Orada bilgiler, yönelimler, korkular, savlar gizlidir. Bugün birinci defa bu çapta sistematik bir tasnifle dijital ortama aktarılan bu evraklar, ulusal hafızanın ihyası açısından tarihî bir eşik olacaktır. Bakanlık olarak, bu tarihî eşiğin kalıcı bir vizyona dönüşebilmesi için hafızayı kurumsal düzlemde yaşatma sorumluluğunu üstlenmemiz gerektiğine inandık.”
Konuşmanın akabinde Tekin, aktiflikte emeği geçen akademisyenlere “Maarif Eserleri” dizisini armağan etti.
Bakan Tekin ve iştirakçiler, panelin sonunda toplu hatıra fotoğrafı çektirdi.
