By Prof. Dr. Celal Şengör’ün mümkün İstanbul sarsıntısına ait yaptığı “Ölmeyenler keşke ölseydik diyecek” açıklaması gündemdeki yerini koruyor. “Belli olmayan İstanbul zelzelesi için “Yaşayanlar yaşadıklarına pişman olacaktır” söylemi bilimsel bilgilerle uyuşmuyor. İstanbul’u fakat orta büyüklükte sarsıntı tehdit edebilir” kelamlarıyla Şengör’e reaksiyon gösteren Prof. Dr. Osman Bektaş’tan yeni bir açıklama daha geldi.
Yeni memleketler arası çalışmaların kendi görüşlerini desteklediğini belirten Bektaş, Marmara Denizi altındaki fay sisteminin karmaşık yapısına ve farklı bölgelerdeki sarsıntı potansiyeline dikkat çekti.
“ANA MARMARA FAYI 3 FARKLI KISIMDAN OLUŞUYOR”
Ana Marmara Fayı’nın (AMF) sarsıntı gücü üretme açısından üç farklı kısımdan oluştuğunu belirten Prof. Bektaş, paylaşımlarında şu sözlere yer verdi:
“Beklenen İstanbul sarsıntısı hakkındaki görüşlerimiz yeni milletlerarası çalışmalarla desteklenmektedir. Ana Marmara Fayı orta ve büyük zelzelelerle batıdan doğuya gerçek kırılmaktadır. Ana Marmara Fayı sarsıntı gücü üretme açısından üç farklı kısımdan oluşur.”
Prof. Bektaş, Ana Marmara Fayı’nın (AMF) sarsıntı gücü üretme açısından üç farklı kısımdan oluştuğunu açıkladı.
* A- Kilitli (İzmit- Mürefte M7+): Prof. Dr. Bektaş, bu segmentin M7 ve üzeri (M7+) büyüklükte sarsıntı üretme potansiyeli taşıdığını ve en yüksek riski barındırdığını tabir etti.
* B- Creep (sürüklenme, Batı-Orta Marmara M6): Bektaş, bu bölgenin daha çok M6 civarında sarsıntılar üreten, “sürüklenme” olarak tabir edilen bir davranış sergilediğine vurgu yaptı. Lakin Bektaş, San Andreas Fayı ve dünya genelindeki misal faylarda olduğu üzere, creep (sürüklenme) oluşturan fayların da M6 ve üzeri (M6+) sarsıntı üretebileceği ikazında bulundu.
C- Geçişli ( Doğu Marnara M6+): Bektaş, bu segmentin ise M6 ve üzeri (M6+) potansiyele sahip olduğunu kaydetti.
“KABUK İNCELDİ”
Bektaş, fayın çoklukla batıdan doğuya gerçek kırılma eğiliminde olduğunu ve Tekirdağ’dan İstanbul’a yanlışsız ilerledikçe zelzele üreten kabuğun inceldiğini, bunun da zelzele büyüklüğünü azalttığını belirtti. Bektaş, buna örnek olarak da 1912’deki M7,4’lük Mürefte sarsıntısına karşılık, son yıllarda Batı-Orta Marmara’da meydana gelen M5 ila 5,8 büyüklüğündeki zelzeleleri gösterdi.
“TARİHSEL ZELZELELERİN YERİ TARTIŞMALI, BÜYÜKLÜKLERİ ABARTILI”
Prof. Dr. Osman Bektaş, tarihsel zelzelelerin yerlerinin ve büyüklüklerinin tartışmalı ve abartılı olabileceğine de dikkat çekti. Ayrıyeten fayların davranışlarının vakitle değişebileceğini belirten Bektaş, Kuzey Anadolu Fayı’nın 1943-1944’teki büyük (M7+) sarsıntılardan sonra daha çok M 6+ sarsıntılar üreten “creep” moduna geçmiş olabileceğini örnek gösterdi.
