By Bursa’nın Nilüfer Belediyesi tarafından 10 yıl evvel başlatılan mahallî tohum hareketi, ülkenin birçok kentine, üreticisine ve çevrecisine örnek oldu.
Nilüfer Belediyesinin Nilüfer Ziraî Kalkınma Kooperatifi (NİLKOOP) işbirliğinde yürttüğü mahallî tohum üretimi ve takas şenlikleri bu yıl 10’uncu yılını kutladı. Dünya tohum devlerinin ülkedeki istilasına bir manada itiraz ve direniş emeliyle Nilüfer Belediyesi, 10 yıl evvel 500 metrekarelik ekolojik tarım alanında cet tohumu üretmeye başladı. O devir birkaç çeşitle başlayan lokal tohum üretimi, bugün Nilüfer Eserli Mahallesi’ndeki yaklaşık 6 dekarlık kent bostanlarında sürdürülüyor. Lokal tohum akımı, ortadan geçen yıllar içinde birçok vilayet ve ilçeye örnek oldu. Bugün Muğla, Aydın, İzmir, Tunceli, Diyarbakır ve Eskişehir başta olmak üzere birçok vilayet ve ilçe belediyesi kendi topraklarında lokal tohum üreterek, bu harekete ortak oldu. Üretilen bu tohumlar Nilüfer Belediyesi üzere öteki belediyeler ve dernekler tarafından düzenlenen takas şenliklerinde üreticilere, çiftçilere ücretsiz dağıtılıyor.
Nilüfer Belediye Başkanı Şadi Özdemir, 2015 yılında 500 metrekarelik alanda başlayan lokal tohum üretiminin Ürünlü’de “kent bostanları” ismi verilen yaklaşık 6 dekarlık alanda sürdüğünü kaydetti. Mahallî cet tohumlarını ülkenin ziraî geleceği olarak çok önemsediklerini tabir eden Özdemir, “Bizim kendi eserlerimizin lezzeti, kokusu çok öbür. Biz bunlar unutulmasın, dünya devlerine muhtaç kalınmasın diye büyük bir ihtimamla yürütüyoruz mahallî tohum üretimini. Hiçbir kar hedefi olmayan lokal tohum hareketinde amacımız kendi eserlerimizi korumak, geleceğe aktarmak. Yüzlerce çeşitte tohuma ulaştık. Her yıl taneyle tabir edilse yüzbinlerce tohumu üreticilerimize veriyoruz. Birçok kişi özlediği lezzete kavuştuğu için bize teşekkür ediyor” diye konuştu.
NİLKOOP Başkanı Süleyman Ayyılmaz ise, Eserli Mahallesi’nde bulunan Nilüfer Kent Bostanları’nda yaklaşık 6 dekar arazi üzerinde 70 parselde tıbbi aromatik bitkiler ve başka bitkilerin tohumlarını ürettiklerini lisana getirdi. Üretimi yapılan çeşitler içinde 30 çeşite yakın tıbbi ve aromatik bitki bulunduğunu ve bu bitkilerin bölgede ekolojik tarıma destekleyici, ziyanlı böcekleri kovucu ve yararlı böcekleri çeken özelliklere sahip olduğunu vurgulayan Ayyılmaz, “Aynı vakitte bu bitkilerin birçoğu hasat edilerek uçucu yağ, hidrosol üretimi ve kurutularak kullanıma sunulmaktadır” dedi.
Burada tohum kütüphanesi de bulunduğunu aktaran Ayyılmaz, şunları söyledi:
“Kütüphanemizde tohum envanterimize kayıtlı 565 mahallî tohumumuz var. Klimalı soğuk bir ortamda koruma edilen bu tohumların canlılıklarını uzun mühlet koruyabilmesi amaçlanmaktadır. Her 5 senede bir olmak üzere tohumların canlılık testleri yapılarak, canlılık oranları düşmüş tohumlarda tekrardan yenileme çalışmaları yapılıyor. Bu alanda kompost üretim tesisimiz var. Üretici pazarlarından topladığımız bitkisel pazar atıkları ve belediyenin hizmet binalarından toplanan çay-kahve atıkları, Uludağ Üniversitesi içinde bulunan 12 idari bina ve kafetarya noktalarından toplanan çay ve kahve atıkları burada organik gübreye dönüşüyor. Kompostları hem Nilüfer Kent Bostanları’nda tohum üretiminde hem de üç mahallede bulunun mahalle bostanı ve çocuk bostanı üretim alanlarında kullanıyoruz. Artan kısmıyla okullar ve vatandaşlardan gelen talepleri karşılıyoruz.”
Ayyılmaz, tam kapasite ile çalışılırsa bir ayda 800 kilogram kompost ürettiklerini belirterek, “4 ton atığı işleyip toprağa dönüşümünü sağlıyoruz. Bir ayda makinede komposta dönüşüyor. Bir ay da yığınlar halinde dinleniyor. Atıklar tesise geldikten 2 ay sonra kompost olarak kullanıma hazır hale geliyor” tabirlerini kullandı.
Bu yıl tohum takas şenliklerinde 30 bin paket tohum dağıttıklarını vurgulayan Ayyılmaz, Bursalılar ve vilayet dışından gelen meraklıların üreticilerin ağır ilgisiyle karşılaştıklarını anlattı. Lokal tohuma ilginin giderek büyüdüğünü lisana getiren Ayyılmaz, “Birçok belediye bizden altyapıyla ilgili, nasıl yürütüldüğüyle ilgili bilgi aldı. Ülkeye örnek olduk bu bahiste. Muğla’da, İzmir’de, Tunceli’de lokal tohum üretimleri var. Bu büyük bir teşebbüs ve her yıl büyüyor” dedi. – BURSA
