By Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD), ülke bazlı ekonomik incelemeleri kapsamında hazırladığı “Türkiye İnceleme Raporu” başlıklı raporu yayımlandı.
OECD, Türkiye’nin memleketler arası piyasalarda güzelleşen algıdan tam manasıyla faydalanabilmesi için “enflasyon, gayelerle uyuşana kadar temkinli makroekonomik siyasetlere devam edilmesi” tavsiyesinde bulundu.
SON 10 YILDA OECD ÜLKELERİ ORTASINDA EN SÜRATLİ BÜYÜYEN İKTİSAT
Buna nazaran, Türkiye iktisadı son 10 yılda OECD ülkeleri ortasında en süratli büyüyen ekonomilerden biri oldu ve yıllık ortalama yüzde 4,9 büyüdü.
Bu periyotta halkın ömür standartları yaklaşık dört kat güzelleşirken, iş gücü piyasası ve toplumsal göstergelerde değerli güzelleşmeler sağlandı.
Türkiye’de 15-64 yaş nüfusta iş gücüne iştirak 2005’te yaklaşık yüzde 50 düzeyinden 2023’te yüzde 60’a yükseldi, yoksulluk oranı yarı yarıya azaldı.
Türkiye, bu devirdeki yüksek ekonomik büyümesini, hava emisyonları, güç kullanımı, atık oluşumu ve su tüketiminden izafi olarak ayrıştırma konusunda ilerleme kaydetti.
EKONOMİK SİYASETLERDE NORMALLEŞME
OECD’ye nazaran, Mayıs 2023’teki seçimlerin akabinde uygulanan iktisat siyasetlerinde olağanlaşma başladı ve hükümet, makroekonomik çerçeveyi istikrara kavuşturmak ve Türkiye iktisadını sürdürülebilir bir patikaya koymak için gerekli adımları attı.
Para ve maliye siyasetlerinde benimsenen sıkılaştırıcı yeni yaklaşım, finansal piyasaların istikrar kazanmasına, itimat ortamının artmasına ve belirsizliğin azalmasına katkı sağladı.
OECD, memleketler arası piyasalarda güzelleşen algıdan tam manasıyla faydalanabilmek için, “enflasyon gayelerle uyumlu bir patikaya oturana kadar temkinli makroekonomik siyasetlere devam edilmesini” tavsiye etti.
Bu kapsamda, sürdürülebilir büyümenin yine oluşturulmasına katkı sağlayan ihtiyatlı makroekonomik siyaset duruşunun sürdürülmesi, enflasyonun büsbütün denetim altına alınması için de kritik kıymet taşıyor.
Ancak, daha sıkı finansal şartları, kısıtlayıcı para ve maliye siyasetlerinin hane halkı tüketimini sınırlaması ve gelecek iki yıl boyunca ekonomik aktivitenin zayıflaması bekleniyor.
2025’TE YÜZDE 3,1, 2026’DA YÜZDE 3,9 BÜYÜME BEKLENİYOR
OECD, bu beklentiler ışığında Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 3,1 ve 2026’da yüzde 3,9 büyüyeceğini, enflasyonun ise bu yıl sonunda yüzde 31,4 ve 2026’da yüzde 17,3 düzeyinde gerçekleşeceğini iddia ediyor.
BÜTÇE AÇIĞI BEKLENTİSİ
Türkiye’nin kamu borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranı görece düşük seyrederken, bütçe açığının 2026’da yüzde 2,6’ya gerilemesi bekleniyor.
Yatırımlar ve kamu harcamalarının azalacağı, dış ortamın güzelleşmesiyle ihracatta kademeli artış yaşanacağı öngörülüyor.
VERGİ ISLAHATI ÖNERİSİ
Ayrıca, Türkiye’de mali disiplinin güçlendirilmesi, harcama verimliliğinin artırılması, vergi gelirlerinin genişletilmesi ve kapsayıcı büyümeyi teşvik etmek için yapısal ıslahatlara gereksinim duyuluyor. OECD’ye nazaran, Türkiye’nin ekonomik yakınsamayı muvaffakiyetle sürdürmesi yapısal ıslahatları hayata geçirmesine bağlı.
Bu kapsamda, yatırımı ve büyümeyi desteklemek için emniyetli ve istikrarlı bir makroekonomik siyaset ortamının korunması büyük ehemmiyet taşırken, iş gücü hareketliliğini ve girişimciliği kısıtlayan manilerin kaldırılmasının Türkiye’nin güçlü potansiyelinden tam manasıyla yararlanılmasına imkan sağlayacağı öngörülüyor.
YEŞİL DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRMA ÇAĞRISI
Öte yandan OECD, Türkiye’de nüfusun yaşlanması ve bayanların iş gücüne iştirakinin düşük seyretmesi dahil devam eden kıymetli yapısal problemlerle ilgili adımlar atılması tavsiyesinde bulundu.
Rapora nazaran, bayanların iş gücüne iştirakinin artırılması için istihdam önündeki pürüzlerin kaldırılması, uygun fiyatlı erken çocukluk eğitimi ve bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması üzere adımlara gereksinim duyulurken, bilhassa hizmet dallarında iş gücü verimliliği ve maharetlerinin artırılması gerekiyor.
“ENERJİ ÜRETİMİNDE KÖMÜRDEN UZAKLAŞMALI”
Ayrıca, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon amacını gerçekleştirebilmesi için emisyonların daha tesirli formda fiyatlandırılması ve güç üretiminde kömürden uzaklaşılmasına gereksinim duyuluyor.
Yeşil dönüşümün hızlandırılmasının, ekonomik büyümeyi sürdürülebilir kılmak ve sıhhat açısından kıymetli kazanımlar sağlayacağı öngörülüyor.
KISITLAYICI PARA VE MALİYE POLİTİKASI
OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, raporun İstanbul’da düzenlenen tanıtımında Türkiye’nin makroekonomi siyasetlerindeki değişimle dış finansman durumu ve yatırımcı algısının düzgünleştiğini, para ve maliye siyasetinin enflasyonda sürdürülebilir düşüşü desteklemesi için kısıtlayıcı kalmaya devam etmesi gerektiğini lisana getirdi.
“DAHA UYGUNUNU YAPMAK İÇİN FIRSATLAR VAR”
Türkiye’de son yıllarda verimlilik artışının kıymetli bir süratte gerçekleştiğini söyleyen Cormann, “Daha uygununu yapmak için fırsatlar var. Verimliliğin daha da artırılması Türkiye için bir siyaset önceliği olmaya devam ediyor.” dedi.
Cormann, Türkiye’nin son yıllarda OECD’de en süratli büyüyen ülkelerden biri olduğuna işaret ederek, “Bu istisnai ilerlemenin üzerine inşa edilmesi ve öbür OECD ülkeleriyle ve OECD nezdinde devam eden yakınsamayı en güzel biçimde destekleyecek siyasetlerin optimize edilmesi kıymetli olacaktır. OECD’nin bedelli bir kurucu üyesi olarak Türkiye ile ortaklığımızı, kamu maliyesinin güzelleştirilmesi, inovasyonun desteklenmesi, bayanlar için fırsatların artırılması ve iklim dönüşümünün hızlandırılması üzere anketimizin öncelikli olarak vurguladığı alanlar da dahil olmak üzere sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz.” diye konuştu.
