By Hareket kabiliyeti artıyor, kişi kendini daha özgür hissediyor, günlük hayatını daha rahat sürdürüyor
Beyinde dopamin ismi verilen unsurun azalmasıyla ortaya çıkan ve ekseriyetle ileri yaşlarda görülen kronik ilerleyici bir hastalık olan parkinsonda, beyin pili sayesinde hastanın ömür kalitesi düzgünleşiyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Rektörü, Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ersoy Kocabıçak, “beyin pili” olarak bilinen Derin Beyin Stimülasyonu ameliyatının uygun hastalar için en uygun tedavi sistemi olduğunu söyledi. Bilhassa titreme, donma, katılık ve hareket yavaşlığı ve istemsiz hareketler üzere şikayetleri olan hastalar için sonuçların yüz güldürücü olduğunu belirten Prof. Dr. Kocabıçak, “Her şeyden evvel hastalar günlük omurlarındaki kısıtlı durumdan kurtulmuş oluyorlar. Günün büyük bir kısmını hareketsiz geçiren hastalarda kapalı devir olarak isimlendirilen müddetler hayli kısalıyor. Bu da hastalara ömürlerinde önemli bir özgürlük alanı sağlıyor. Ayrıyeten kullandıkları ilaç dozlarını da ameliyat sonrasında azaltabiliyoruz. Böylelikle Parkinson ilaçlarının bilinen yan tesirlerinden de hastalar kurtulmuş oluyorlar” dedi.
İstanbul Atlas Üniversitesi Rektörü, Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ersoy Kocabıçak, 11 Nisan Dünya Parkinson Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada parkinson hastalarında Derin Beyin Stimülasyonu uygulamasını kıymetlendirdi.
Hareketlerde yavaşlama ve el titremesi ile başlıyor
Parkinson hastalığının beyinde dopamin ismi verilen unsurun azalmasıyla ortaya çıkan ve çoklukla ileri yaşlarda görülen kronik ilerleyici bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Kocabıçak, “Hastalık çoklukla bir beden yarısında görülen bulgularla başlar ve yavaş ilerler. Hareketlerde yavaşlama, ekseriyetle istirahat halinde görülen ve para sayar stilde diyebileceğimiz el titremesi, eklemlerde görülen katılık ve sertlik, küçük adımlarla yürüme ve yürüyüş bozuklukları hastaların ömür kalitesini bozan en değerli hastalık bulgularıdır” dedi.
Maske yüz ve konuşma bozukluğu da eşlik ediyor
Prof. Dr. Ersoy Kocabıçak, bu şikayetlerin ve bulguların yanında konuşma bozukluğu, yüz mimiklerinin kaybı nedeniyle gelişen maske yüz, bağırsak hareketlerinin azalması nedeniyle olan kabızlık, koku almada azalma, eklemlerde ve kaslarda gerginlik ve ağrı, uyku sorunları, depresyon ve kimi ruhsal meselelerin da hastalığın azımsanmayacak ölçüde şikayete neden olan bulguları ortasında sayılabileceğini söyledi.
İstirahat halinde ortaya çıkan el titremesi dikkate alınmalı
Parkinson hastalığı bulguları ortasında en sık rastlanan bulgunun el titremesi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kocabıçak, “Titreme bilhassa hasta bir şey yapmazken yani istirahat halinde ortaya çıkar. Hareketlerde yavaşlama olur, hastalar öne bükük biçimde ellerini sallamadan yürümeye başlar. Hastaların mimiklerinde azalma olur ve hastaların bakışları donuklaşır. El yazısında küçülme görülür. Titreme, yavaşlık bedenin bir tarafında başlar vakitle başka tarafta da görülebilir. İstikrar bozukluğu gelişebilir” ihtarında bulundu. Prof. Dr. Ersoy Kocabıçak, hareketle ilgili bulguların dışında uyku sırasında çok hareket etme ve bağırma üzere uyku bozukluklarının, zihinsel yeteneklerde bozulma, bilhassa ayağa kalkınca olan tansiyon düşüklüğü, göz kararması ve kabızlığın başka bulgular ortasında yer aldığını tabir etti.
Beyindeki dopamin eksikliği tamamlanmalıdır
Günümüzde Parkinson hastalığının tedavisinde değerli gelişmeler olduğunu belirten Prof. Dr. Kocabıçak, “Ağız yoluyla alınan ilaçların yanında, hastalığa yönelik yapılan kolay ameliyatlar, daima ilaç salınımı yapan pompalar, deriye yapıştırılan ilaçlar, ince bağırsakta çözünen ilaçlar bunlardan bazılarıdır. Tedavide temel olan eksik unsurların yerine konmasıdır. Hastalıktaki sorun “dopamin” eksikliği olduğundan bu husus bir biçimde beyinde tamamlanmalıdır. Kıymetli olan hastaya ve hastalığın etabına nazaran gerçek tedavinin halinin seçilmesi, dozunun ayarlanması ve yakın takibin yapılmasıdır” dedi.
İlk birkaç yıl balayı periyodu yaşanıyor
Hastalığın teşhisinin konulmasıyla birlikte ilaç tedavisine başlandığını, hastaların birinci birkaç yıl güya hiç hasta olmamış üzere hastalanmadan evvelki hayatlarına dönebildiğini belirten Prof. Dr. Kocabıçak, bu devrin balayı devri olarak isimlendirildiğini söyledi. Hastalığın ilerleyen yıllarında beyin pili ameliyatının gündeme gelebileceğini kaydeden Prof. Dr. Kocabıçak, “İlerleyen yıllarda ilaç tedavisine karşın titreme, donma, katılık, hareket yavaşlığı üzere şikayetlerin denetim altına alınamaması, gün içinde kapalı periyotların mühletinin artması, ilaç dozlarının yükseltilmesiyle birlikte dans eder üzere istemsiz hareketlerin ortaya çıkmasıyla artık beyin pili ameliyatının düşünülme vaktinin geldiği söylenebilir” dedi.
Parkinson ilaçlarının bilinen yan tesirlerinden koruyor
Beyin pili tedavisinin yapılan testler sonucunda bu ameliyat için uygun görülen hastalarda çok aktif bir usul olduğunu belirten Prof. Dr. Kocabıçak, “Özellikle titreme, donma, katılık ve hareket yavaşlığı ve istemsiz hareketler üzere şikayetleri olan hastalar için sonuçlar yüz güldürücü. Her şeyden evvel hastalar günlük omurlarındaki kısıtlı durumdan kurtulmuş oluyorlar. Günün büyük bir kısmını hareketsiz geçiren hastalarda kapalı periyot olarak isimlendirilen mühletler hayli kısalıyor. Bu da hastalara ömürlerinde önemli bir özgürlük alanı sağlıyor. Ayrıyeten kullandıkları ilaç dozlarını da ameliyat sonrasında azaltabiliyoruz. Böylelikle Parkinson ilaçlarının bilinen yan tesirlerinden de hastalar kurtulmuş oluyorlar” dedi.
Uygun hastalar için en yeterli tedavi yöntemi
Beyin pili tedavisinin parkinson hastalığını büsbütün durduran bir tedavi olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Kocabıçak, “Hastalık maalesef yıllar içinde ilerlemeye devam ediyor. Lakin yeniden de uygun hastalarda bugün için en güzel tedavi beyin pili yolu. Bu görüş bilimsel çalışmalarla da pek çok kere kanıtlanmış durumda. Bilhassa ilaç tedavisi uygulanan hastalarla yapılan mukayeseli bilimsel çalışmalarda beyin pili tedavisinin üstünlüğü gösterilmiş bulunuyor. Yani bu tedaviye uygun bulunmuş hastalar için Derin Beyin Stimülasyonu uygulamaları aslında bir hasta hakkı olmuş durumda” dedi.
İlk 5 yıl beyin pili ameliyatı önerilmiyor
Tanı anından itibaren birinci 5 yıl beyin pili ameliyatı önerilmediğini belirten Prof. Dr. Kocabıçak, “Beyin pili ameliyatı için hastalık başlangıcının en az 5 yıl önceye dayanıyor olması gereklidir. Bunun en değerli nedeni, parkinson hastalığının öbür hastalıklarla karıştırılabilir olmasıdır. Parkinson plus ismi verilen bu çeşit hastalıklarda maalesef beyin pili ameliyatları parkinson hastalığında olduğu kadar başarılı sonuçlar vermez” dedi.
Hangi parkinson hastaları beyin piline uygun değildir?
Bazı parkinson hastalarında beyin pilinin önerilmediğini söz eden Prof. Dr. Kocabıçak, şunları söyledi: “Sık düşmelerin olduğu, kullandığı ilaçların kısa bir vakit aralığı için dahi neredeyse hiç yarar sağlamadığı hastalarda beyin pili ameliyatı önerilmemektedir. Üstelik bilhassa düşme ve istikrar sıkıntıları ileri seviyede olan hastalarda ameliyat sonrası bir ölçü şikayetlerde artış bile gözlemlenebilmektedir. Yeniden psikiyatrik açıdan ağır depresyonu olan hastalarda ya da psikoz ismini verdiğimiz önemli ruhsal bozukluğu olan hastalarda beyin pili ameliyatı yapılmamalıdır. Parkinson hastalığında hastaların ömür kalitesinin düşmesine ve kısıtlı bir ömür sürmelerine bağlı hastalarda hüzün ve korku durumları olabildiği için bu üzere hafif klinik psikiyatrik durumlar ameliyat için bir pürüz teşkil etmez” dedi.
Demans bulguları olan hastalarda uygulanmamalıdır
Daha ağır psikiyatrik meselelerde öncelikle ilaç tedavisine başlanmasını ve hastaların psikiyatrik istikametten tedavisi tamamlandıktan sonra bu ameliyatların yapılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Kocabıçak, “Geçmişte bu tıp şikayetleri bulunan ve psikiyatrik ilaç tedavisiyle düzelmiş hastaları beyin pili ameliyatları sonrası yine sıkı takip etmek gerekir. Ameliyat öncesinde hasta ve hasta yakınlarıyla detaylı olarak bu bilgiler paylaşılmalıdır. Bir öbür ameliyat pürüzü, bilişsel durumu yaşına nazaran daha geride bulunan hastalardır. Demans bulguları olan hastalarda da beyin pili ameliyatları uygulanmamalıdır. Ayrıyeten ağır derecede ve denetim altında olmayan diğer kronik hastalıkları bulunan hastalarda da beyin pili ameliyatları uygun değildir. Ancak denetim altında olan hipertansiyon, kalp hastalığı ya da diyabet üzere hastalıklar ameliyatın yapılmasına pürüz değildir” diye konuştu.
Multidisipliner yaklaşım büyük kıymet taşıyor
Hasta ve ailesinin sürece katkısının çok değerli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kocabıçak, “Egzersiz, fizik tedavi, hastalığa uygun beslenme ve ruhsal takviye manileri aşmada ve oluşabilecek komplikasyonları önlemede çok yardımcıdır. Öteki kronik hastalıklarda olduğu üzere parkinson hastalığında da farklı uzmanlık alanları ile iş birliği içinde olmak hem hastanın hem de ailenin gereksinimlerini belirlemek, planlamaları bu temelde multidisipliner bir yaklaşımla yapmak muvaffakiyetin kilit noktasıdır” dedi.
Beyin pili nedir?
Derin Beyin Stimülasyonu (DBS), halk ortasında “beyin pili” olarak da bilinen, parkinson, tremor, distoni, epilepsi üzere birtakım nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan cerrahi bir yoldur. Bu teknoloji, beynin makul bölgelerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla elektriksel ikazlar göndererek beyin aktivitesini düzenlemeyi hedefler. Cerrahi bir müdahale ile uygulanan beyin pili, beyindeki hastalıkla ilgili olan bölgeye elektrotların yerleştirilmesinin akabinde bu elektrotlara bağlı olan bir pil sistemiyle çalışır. Pil ise kişinin göğüs bölgesinde deri altına yerleştirilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
