By Avrupa Birliği (AB) Devir Lideri Polonya’nın sloganı “Güvenli Avrupa”.
Bu sloganın belirlenmesinde komşusu Ukrayna’nın Rusya tarafından işgali, ABD Başkanı Donald Trump’ın tehditleri, Avrupa güvenlik mimarisinin yine şekillendirilme arayışının yanı sıra ülkenin tarihinde derin izler bırakan işgaller de tesirli.
AB delegasyonu ve Polonya Dışişleri Bakanlığı’nın tertibiyle Varşova’da Türk gazetecilerle biraraya gelen Polonyalı yetkililer de bilhassa savunma alanında Türkiye ile işbirliğinin gerekliliğini vurguladı.
Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Anna Radwan, “Güvenli Avrupa” sloganını açıklarken “Bu eğilim Polonya’da uzun müddettir var. AB siyasetlerinden bağımsız olarak biz esasen bu yolda ilerliyorduk. Savunmaya ayrılan bütçe, gayrisafi ulusal hasılamızın yüzde 5’i. AB ülkeleri ortasında bu bahiste başkan konumdayız” dedi.
Radwan’ın değerli iletilerinden birisi ise Avrupa’da kurulmakta olan yeni güvenlik mimarisinde “Türkiye’nin de yerinin olduğunu” vurgulaması oldu:
“Türkiye’nin de Avrupa güvenlik mimarisinde yer alması konusunda bir irade var. O mimari şu an doğuyor. Lakin daha işin çok başındayız, o nedenle somut şeyler söylemek mümkün değil.”
Bakan Yardımcısı, savunma işbirliği alanındaki yaklaşımlarının, AB üyelik tartışmaları dışında olduğuna da dikkat çekti.
Türk vatandaşlarına vize kolaylığı olacak mı?
Radwan Türk vatandaşlarının yaşadığı vize meselesinin ise “Türkiye aleyhine izlenen bir siyaset değil, daha evvelki iktidarların sorumsuz vize siyaseti sonucu” olduğunu savundu.
Başbakan Donald Tusk’un iktidarı öncesinde denetimsiz bir “vize ticareti” olduğuna işaret eden yetkililer, Polonya’nın bu bahiste AB prensipleri çerçevesinde hareket etme zorunluluğuna da dikkat çekti:
“Polonya AB ülkesi olarak öbür AB ülkelerine karşı vize konusunda birtakım sorumluluklar taşıyor. Fakat vize problemi çok sık ele alınıyor ve iş beşerlerine, araştırmacılara kolaylıklar sağlanacak. Uzun ve kısa vadeli vizelerde yeni siyaset uygulanacak.”
‘Tango iki bireyle yapılır’
Polonya, Türkiye’nin AB üyeliğine güçlü dayanak veren ülkelerden.
Varşova ziyaretinde görüştüğümüz yetkililerin büyük kısmı de bu dayanağın altını çizdi.
Ancak AB’nin genişleme siyasetinde yakın gelecekte Türkiye yok.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Anna Radwan bu bahiste “Elimizde ayrıca bir senaryo bulunmuyor, bundan diğer bir yol yok” dedi.
Türkiye’nin AB üyeliği konusunda, demokratikleşme, insan hakları, hukukun üstünlüğü alanlarındaki kriterlerin yerine getirilmesi gerekliliğini şu sözlerle ifade etti:
“Polonya’da bir kelam vardır. Onu söz etmek istiyorum; tango yapmak için iki kişi gerekir…”
Polonya’nın en kıymetli fikir kuruluşlarından Dış Siyaset Enstitüsü AB Çalışmaları Koordinatörü Jolanta Szymanska ise birliğin genişleme siyasetinde uzun yıllar Türkiye’nin olmayacağını şu sözlerle vurguladı:
“Ukrayna’nın işgalinin akabinde doğuya hakikat genişleme gündeme geldi, Gürcistan, Moldova üzere ülkelere gerçek. Lakin genişlemeden bahsetsek bile bu ihtimal önümüzdeki yıllarda Türkiye için konuşulmuyor.”
Szymanska “Zaten Türkiye’nin kendisi de samimi olarak ilgilenmiyor AB’ye üyelik ile” yorumunu yaptı.
‘Fidan, Gymnich toplantısına davet edildi’
Polonya periyot başkanlığında Türkiye ile AB ortasında Yüksek Seviyeli Ekonomik İşbirliği toplantısının yapıldığına işaret eden Radwan, 7-8 Mayıs’ta Varşova’da yapılacak AB Dışişleri Bakanları gayri resmi toplantısı Gymnich’e Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da davet edildiğini açıkladı.
Fidan’ın bu toplantıya katılmasını önemsediklerini vurgulayan Radwan, burada, yeni Avrupa güvenlik mimarisi dahil, bir çok hususun gündeme gelebileceğini tabir etti.
İmamoğlu’nun tutuklanması
İstanbul Büyükşehir Beleye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması ve sonrasındaki operasyonlarla ilgili AB’den güçlü bir reaksiyon gelmemesi, muhalefet tarafından eleştirilen bir husus.
Dışişleri Bakan Yardımcısı, Türkiye özelinde yaşanan gelişmelerle ilgili ayrıntıya girmedi fakat ülkesinin yaşadığı tecrübeleri aktardı:
“Önce Nazi Almanyası akabinde Sovyetlerin işgali altında kaldık. Fakat her vakit barış ve özgürlük için evvelden kalma birikimimiz vardı. AB’ye girmemizin akabinde son 30 yılın başarısı ise demokrasiyi destekleyenlerin harekete geçmesiyle ve insan haklarını müdafaalarıyla sağlandı.”
