By ABD’de doktora öğrencisi olan Rümeysa Öztürk’ün 25 Mart’ta ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı Gümrük Koruma Dairesi (ICE) casusları tarafından gözaltına alınmasının akabinde Öztürk’ün avukatlarının Boston Federal Mahkemesi’nde açtığı habeas corpus (tutukluluğun yasallığının sorgulanması) davasının birinci duruşması görüldü.
ÖZTÜRK DURUŞMAYA UZAKTAN KATILDI
Duruşmaya, eyalet dışında tutuklu bulunmasından ötürü Öztürk uzaktan katıldı. ICE yetkililerinin müvekkillerini gözaltına aldıktan sonra gece yarısı eyalet dışına transfer ettiğini tabir eden Öztürk’ün avukatları, duruşmada naklin bilerek yapıldığını ve yargı yetkisinin aşındırıldığını söyledi.
MAHKEME KARARINDAN DAKİKALAR EVVEL NAKİL
Hükümetin mahkemeye sunduğu resmi vakit çizelgesi, ICE’nin operasyonunun büyük hassasiyetle zamanlandığını gösterdi. Lokal saatle 17.15’te Öztürk, Somerville’deki konutunun yakınlarında gözaltına alındı. 17.49’da ICE nezaretinde yola çıkıldı. 22.01’de Öztürk’ün avukatlarından Mahsa Khanbabai, Boston Bölge Mahkemesi’ne acil dilekçe sundu. 22.28’de ICE, Öztürk’ü Vermont’a taşıdı. 22.55’de Boston Bölge Mahkemesi Yargıcı Indira Talwani, Öztürk’ün Massachusetts’te kalmasını talep eden kararını verdi. Sonraki sabah 05.31’de Vermont’tan Louisiana’ya uçuş gerçekleştirildi. 14.35’te Louisiana, Alexandria’ya iniş yapıldı. Öztürk daha sonra Basile’deki göçmenlik merkezine tutuklu olarak sevk edildi.
DAVA MASSACHUSETTS’TE Mİ, VERMONT’TA MI GÖRÜLMELİ?
Öztürk’ün avukatları, müvekkillerinin gözaltına alındıktan sonra hala ICE Boston ofisinin kontrolünde olduğunu, münasebetiyle davanın Boston’da açılmasının türel olarak gerçek olduğunu savundu. Khanbabai, “Öztürk, tutuklandığında fizikî olarak Boston ICE saha ofisinin denetimindeydi. Bu nedenle bu mahkeme yargı yetkisine sahiptir” tabirlerini kullanarak, transfer sürecinin de ICE’nin elinde olduğunu vurguladı. Federal Savcı Mark Sauter ise, “Rumsfeld v. Padilla” kararına atıfta bulunarak, tutuklunun fiilen bulunduğu bölgede yani Vermont ya da Louisiana’da dava açılması gerektiğini savunarak, “Massachusetts Bölge Mahkemesi’nin bu davada ferdî yargı yetkisi yoktur. Dava, Vermont ya da Louisiana’da görülmelidir. Ayrıyeten ICE’nin nakil süreci büsbütün rutin prosedürlere dayanmaktadır” dedi.
“AVUKATIN SÜRECE DAHİL OLMA FIRSATI KASITLI OLARAK ENGELLENDİ”
Öztürk’ün avukatları, ICE’nin şuurlu olarak Öztürk’ün yerini gizlediğini ve avukatına bilgi vermediğini de ayrıntılı olarak ortaya koyarak, “Öztürk’ün ailesi ve avukatı, nerede olduğunu yaklaşık 20 saat boyunca öğrenemedi. ICE, mahkeme kararına karşın nakil sürecini gerçekleştirdi. Öztürk, tutuklandığında avukatıyla bağlantı kuramadı, telefon verilmedi. Nakil kararı, tutuklamadan evvel alınmış olsa da, avukatın sürece dahil olma fırsatı kasıtlı olarak engellendi” tabirlerini kullandı.
“HÜKÜMET ANAYASAL HAKLARI FİİLEN DEVRE DIŞI BIRAKAN BİR STRATEJİ YÜRÜTTÜ”
Davaya Öztürk’ün avukatları ortasında yer alarak katılan Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) sivil toplum kuruluşu avukatlarından Brett Max Kaufman, “Hükümet burada yalnızca bir öğrenciyi tutuklamadı, anayasal hakları fiilen devre dışı bırakan bir strateji yürüttü” dedi. Davanın Yargıcı Denise J. Casper’ın başkanlık ettiği duruşmada, 1 saatten uzun süren karşılıklı argümanlar ve hukuksal ayrıntılar masaya yatırıldı. Yargıç Casper, yargı yetkisinin aşındırılmasına yönelik argümanları ciddiyetle dinlerken, hükümetin zamanlama savunmasına karşı eleştirel bir yaklaşım sergiledi. Yargıç Casper’ın “ICE’ın, federal bir mahkeme kararından dakikalar evvel nakil yapması tesadüf değilse, önemli bir yargı istismarıdır” tabirleri mahkeme kayıtlarına geçti. Yargıç Casper, yargı yetkisi sorununa ait kararını kısa müddette açıklayacağını belirterek, duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
NE OLMUŞTU?
Massachusetts eyaletindeki Tufts Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Rümeysa Öztürk, 25 Mart’ta mahallî saatle 17.15 sıralarında Boston kentinde meskeninin yakınlarında ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı Gümrük Koruma Dairesi (ICE) casusları tarafından gözaltına alınmıştı. Fulbright bursu alan ve doktora eğitiminin son yılında olduğu öğrenilen Öztürk, arkadaşlarıyla iftara gitmek için konutundan çıktığı sırada casuslar tarafından durdurulmuş, etrafının bir anda yüzleri kapalı 6 sivil ICE vazifelisi tarafından sarılmıştı. Öztürk, itirazlarına karşın yaklaşık 2 dakika sonra kelepçelenerek SUV bir araca bindirilmişti.
ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Filistin destekçisi Öztürk’ün “Hamas’ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğu” tez edilmiş, İç Güvenlik Bakanlığı’ndan bir sözcü Öztürk’ün Louisiana eyaletindeki ICE Süreç Merkezi’ne transfer edildiğini söylemişti. Boston Bölge Mahkemesi, ise Öztürk’ün hudut dışı edilmesini süreksiz olarak durdurmuştu. Öztürk, Mart 2024’te üniversite gazetesine yazılan ortak bir makalede okulun Filistin destekçisi harekete yönelik tavrını eleştirmişti. Üniversite’nin “Filistin soykırımını kabul etmesi” istenen yazıda, okul idaresinin İsrail ile irtibatlarını kesmesi talep edilmişti.
