By Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Lideri Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Şubat ayı Ziraî Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) kıymetlendirdi. Tarım-GFE’nin Şubat ayında aylık yüzde 2,35 arttığını belirten Çandır, bu artışın endeksin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından bu yana Şubat ayları ortalaması olan yüzde 1,77’nin epeyce üzerinde gerçekleştiğini söz etti. Eylül ayından bu yana düşüş eğiliminde olan endeksin, son iki ayda ortalamanın üzerinde artış gösterdiğini belirten Çandır, “Tarım-GFE, Şubat ayında yıllık bazda ise yüzde 28,92 olarak ilan edilmiştir. Bu oran, son 10 yılın Şubat ayı ortalaması olan yüzde 31,12’nin iki puan altındadır. Aylıkta ortalama üstü, yıllıkta ise ortalamanın altında bir artış kelam konusudur” dedi.
En yüksek artış veteriner hizmetlerinde
Tarım-GFE’nin alt kalemlerini de pahalandıran Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında Şubat ayında aylık yüzde 2,40, yıllık ise yüzde 27,49 oranında artış yaşandığını belirtti. Tohumda aylık yüzde 3,78, güçte yüzde 1,10, gübrede yüzde 2,69, zirai ilaçta yüzde 1,88, veteriner hizmetlerinde yüzde 1,93, yem fiyatlarında yüzde 2,71 ve öteki kalemlerde yüzde 2,19 oranında artış görüldüğünü kaydetti. Yıllık bazda ise tohumda yüzde 47,57, güçte yüzde 16,07, gübrede yüzde 26,67, ilaçta yüzde 20,65, veteriner hizmetlerinde yüzde 52,51, yem fiyatlarında yüzde 24,67 ve öteki kalemlerde yüzde 43,97 oranında artış yaşandığını tabir eden Çandır, ziraî yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerde ise aylık yüzde 2,02, yıllık yüzde 37,80’lik artış görüldüğünü söyledi. Veteriner hizmetleri kalemindeki yıllık yüzde 52,51’lik artışın dikkat cazibeli olduğunu belirten Çandır, “Tarım-GFE alt kalemlerindeki düşüş eğilimi Ocak ayı prestijiyle yerini yükselişe bırakmıştır” dedi.
Tarım-ÜFE, aylıkta ortalamanın altında kaldı
TÜİK tarafından açıklanan Ziraî Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) hakkında da değerlendirmelerde bulunan Çandır, Şubat ayında Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 2,70 artışla son 10 yılın ortalaması olan yüzde 3,56’nın altında kaldığını, yıllık bazda ise yüzde 29,89 artışla 10 yıllık ortalamanın (yüzde 24,71) üzerinde seyrettiğini söyledi. Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine gerçekleşmiştir. Fakat Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında bu eğilim lehlerine dönmüş, Şubat ayında ise üretici açısından başa baş bir seyir izlenmiştir. Girdi maliyetlerindeki artış üretici fiyatlarını geçtiği için bu durum sürdürülebilirlik açısından dikkatle takip edilmelidir” tabirlerini kullandı.
Tarımda enflasyon imalat sanayinden geride kaldı
Yurt içi ve yurt dışı üretici fiyatlarının da tarımı etkilediğini lisana getiren Çandır, yurt dışı üretici enflasyonunun Şubat’ta aylık yüzde 2,05, yıllık yüzde 20,08; yurt içi üretici enflasyonunun ise aylık yüzde 2,12, yıllık yüzde 25,21 olarak açıklandığını aktardı. Besin kalemindeki üretici fiyatlarının da aylık yüzde 2,33, yıllık yüzde 32,48 arttığını belirten Çandır, “Bu sayılar tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha yüksek seyrettiğini ortaya koymaktadır” sözlerini kullandı.
TÜFE hala çok yüksek
Tüketici fiyatları tarafına da değinen Çandır, Şubat ayında TÜFE’nin aylık yüzde 2,27, yıllık yüzde 39,05 arttığını hatırlatarak, “Son 20 yılın Şubat ayı ortalaması aylıkta yüzde 1,06, yıllıkta ise yüzde 17,23’tür. Bu da manşet enflasyonun hala epey yüksek seyrettiğini göstermektedir” dedi. Besin enflasyonunun Şubat ayında tüketicide aylık yüzde 3,17, yıllık yüzde 35,11 olarak açıklandığını belirten Çandır, işlenmemiş besinde bu oranların aylık yüzde 1,40, yıllık yüzde 33,75 olduğunu; yaş meyve ve zerzevat enflasyonunun ise aylık yüzde 1,21 azalış, yıllık yüzde 40,82 artış gösterdiğini aktardı. Çandır, “Bu bilgiler, üreticilerin maruz kaldığı enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermeye devam etmektedir” dedi. – ANTALYA
