By 
Tayvan hükümeti, yarı iletken pazarındaki üstünlüğünü korumak ismine yeni bir adım atıyor. Başbakan Cho Jung-tai tarafından onaylanan “N-1” politikası, sadece bir kuşak evvelki üretim süreçlerinin ihraç edilmesine müsaade verilecek. Bu durum, bilhassa TSMC’nin ABD’de kurmayı planladığı tesisleri direkt etkiliyor. TSMC yatırımlarını direkt etkileyebilir
Kaçıranlar için TSMC’nin elindeki en ileri süreç N3P olarak biliniyor, lakin yıl sonunda N2 ismi verilen daha gelişmiş üretim sınırı devreye alınacak. Asıl belirsizlik ise 2026 prestijiyle başlayacak N2P ve A16 üretimlerinde. Hükümet, bu süreçleri ihracat yasağı kapsamına alacak mı, yoksa bir geçiş süreci mi tanıyacak, şimdi net değil.
Yeni “N-1” siyaseti ise, sadece bir kuşak evvelki üretim süreçlerinin ihracına müsaade veriyor. Böylelikle TSMC, Tayvan dışındaki tesislerinde en yeni teknolojilerini değil, bir evvelki kuşak üretim süreçlerini kullanmak zorunda kalacak. Öte yandan yasa yalnızca teknoloji ihracatını değil, tıpkı vakitte yurt dışı yatırımlarını da sıkı biçimde denetliyor. Eğer bir yatırımın Tayvan’ın ulusal güvenliğine ziyan verdiği, ekonomik kalkınmayı olumsuz etkilediği ya da önemli iş gücü problemleri yarattığı tespit edilirse, hükümet onayı iptal edebilecek. Öbür bir değerli nokta da, yeni siyaset ile birlikte daha evvel sadece yönetmeliklerle yürütülen yatırım kısıtlamaları artık direkt yasaya bağlanıyor ve ihlaller için para cezaları kesilecek.
Aslına bakacak olursak, TSMC’nin ABD’ye yönelik 165 milyar dolarlık yatırım planı göz önüne alındığında, bu cezaların mali manada şirketi zorlaması pek muhtemel değil. Lakin yeni yasanın yatırım onaylarının büsbütün iptal edilmesi üzere daha sert yaptırımlara da taban hazırladığını söyleyelim.
Şu an için Tayvan Ekonomi Bakanlığı, yasanın uygulama tarihinin lakin alt düzenlemeler revize edildikten sonra, altı ay içinde duyurulacağını duyurdu. Bu da, en erken uygulamanın 2025’in sonlarında başlayabileceği manasına geliyor. Dolayısıyla durumun ne olacağını bekleyip görmemiz gerekecek.
