By Çankırı Karatekin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Barış Şimşek öncülüğünde, Afyon Kocatepe ve Yalova üniversitelerinden akademisyenlerin iştirakiyle yapı güvenliğini artıracak çığır açıcı bir proje hayata geçirildi. Bilim insanları, yapılardaki en küçük deformasyonları anında algılayabilecek çimento tabanlı, nano gereç takviyeli sensörler geliştirdi.
ÇAKÜ Rektörü Prof. Dr. Harun Çiftçi, üniversitenin Merkezi Araştırma Laboratuvarı’nda düzenlenen basın toplantısında Türkiye’nin zelzele jenerasyonunda yer aldığına dikkat çekerek, afetlere dirençli ve “akıllı şehirler” vizyonunun ehemmiyetine vurgu yaptı. Çiftçi, kentlerin daha inançlı hale getirilmesinde yapı materyallerinin kalitesinin kritik rol oynadığını tabir ederek, şunları söyledi:
Araştırma kümemiz, etraf dostu, toksik olmayan ve ekonomik açıdan avantajlı nano elyaflarla modifiye edilmiş çimento bazlı sensörler geliştiriyor. Bu yenilikçi gereç, yapıların uzun ömürlü ve zelzeleye daha sağlam olmasına katkı sağlayacak.
HER BİNAYA ENTEGRE EDİLEBİLİYOR
Projede yer alan Kimya Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barış Şimşek ise geliştirdikleri sensörlerin yalnızca yeni binalarda değil, mevcut yapılarda da kullanılabileceğini belirtti:
Nano materyaller sayesinde çimentoya iletkenlik kazandırarak onu adeta bir sensöre dönüştürüyoruz. Bu sensörler, kolonlara takılıp çıkarılabilen yapısıyla mevcut binalara entegre edilebiliyor ve yapıdaki mikroskobik çatlakları, deformasyonları ya da sarsıntı dışı yorulmaları erken basamakta algılayabiliyor.
DEPREM VE KOROZYON RİSKİNİ ÖLÇECEK
Yeni sensörlerin yalnızca sarsıntıları değil, yapı içerisindeki korozyon sürecini de izleyebildiğini kaydeden Şimşek, bu alanda TÜBİTAK takviyeli iki patent müracaatlarının bulunduğunu açıkladı:
Donatıların vakitle maruz kaldığı aşınmaları gözle görmek neredeyse imkânsız. Lakin bu sensörler, içten içe gelişen yapısal yıpranmaları tespit etme yeteneğine sahip. Ayrıyeten bu dataları internet üzerinden yapay zekâ dayanaklı taşınabilir sistemlerle anlık olarak takip etmek de mümkün olacak.
