By
SANAYİ ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım İstekli, “Yerli patent müracaatlarında dünyada 12’nci, marka müracaatlarında 6’ncı, tasarım müracaatlarında ise 2’nci sıradayız. 23 yıl evvel bir senede yapılan patent müracaat sayısı yalnızca 414 iken, 2024’te 10 bin 186 yerli patent başvurusu ile yeni bir rekora imza attık” dedi.
Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (TÜRKPATENT) konut sahipliğinde ‘Fikri Mülkiyet Günü’ kapsamında ‘Sınai Mülkiyet ve Müzik: Sınai Mülkiyetin Ritmini Hissedin’ aktifliği düzenlendi. Türk Patent ve Marka Kurumu Konferans Salonu’nda düzenlenen programa, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım İstekli, Türk Patent ve Marka Kurumu Lideri Prof. Dr. Zeki Durak, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdür Yardımcısı Fatoş Altunç, Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Bal ile çok sayıda davetli katıldı.
‘YENİ BİR REKORA İMZA ATTIK’
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım İstekli, yaptığı konuşmada, Ulusal Teknoloji Atağı vizyonuyla amaçlarının, teknoloji tüketen değil, teknoloji üreten, takip eden değil, öncü olan bir Türkiye inşa etmek olduğunu söyleyerek, “Bu vizyonun sac ayaklarından biri de hiç elbet güçlü bir fikri mülkiyet ekosistemidir. Zira biliyoruz ki, fikri ve sınai hakları garanti altına alınmayan bir ülkede özgün niyetin yeşermesi, yenilikçi fikirlerin filizlenmesi ve katma paha üretimin kök salması mümkün değildir. Akıl ile filizlenen, alın teriyle bedele dönüşen fikirler lakin hakikat stratejilerle desteklenip, fikri mülkiyet hakları ile korunursa, global pazarlarda güçlü bir rekabet avantajı elde edilebilir. Bu anlayışta son 23 yılda fikri mülkiyet alanında tarihi başarılara imza attık. İnşa ettiğimiz güçlü Ar-Ge, yenilik ve teknoloji alt yapımız ve dinamik girişimcilik ekosistemimizle ülkemizde sınai mülkiyet alanında büyük bir potansiyeli ortaya çıkardık. Bu potansiyeli yapısal güzelleştirmelerle destekleyerek sınai mülkiyet alanında süratle yükselen bir ivme kazandık. Geçerli tescile sahip sınai mülkiyet portföyümüzü 23 yılda 93 binden 2 milyonun üzerine çıkardık. Yerli patent müracaatlarında dünyada 12’nci, marka müracaatlarında 6’ncı, tasarım müracaatlarında ise 2’nci sıradayız. 23 yıl evvel bir senede yapılan patent müracaat sayısı yalnızca 414 iken, 2024’te 10 bin 186 yerli patent başvurusu ile yeni bir rekora imza attık. Sayısı 106’ya ulaşan teknoparklarımızdaki 11 bin 593 firmamızın toplam 2 bin 169 patent tescili, 4 bin 644 patent başvurusu bulunmaktadır. Sayıları bin 700’e yaklaşan Ar-Ge ve tasarım merkezlerimizde ise, yaklaşık 16 bin patent tescili, 28 bine yakın patent başvurusu bulunmaktadır. Ayrıyeten proje çıktılarına nazaran 5 bin 549 tasarım tescili, 18 bin 573 marka tescili, bin 806 yararlı model başvurusu, 2 bin 544 yararlı model tescili ve 3 bin 815 endüstriyel tasarım tescili bulunmaktadır. Kalkınma ajanslarımız aracılığıyla fikri mülkiyet ve ilgili alanlarda 128 projeyi 2025 fiyatları ile 259 milyon TL takviye sağladık. Yararlanıcıların eş finansmanıyla birlikte 472 milyon liralık yatırım hacmi oluşturulduk” dedi.
‘ÜLKE GENELİNDE SINAİ MÜLKİYET ŞUURUNU ARTTIRIYORUZ’
TÜRKPATENT Takviye Programı ile son 5 yıllık periyotta toplam 8 bin 327 memleketler arası patente dayanak sağladıklarını kaydeden Bakan Yardımcısı Gönüllü, “Yerli coğrafik işaret tescil sayımız bin 715’e ulaşarak dünyada ikinci sıraya yükseldik. Avrupa Birliği nezdindeki coğrafik işaret tescil sayılarımız ise 1 yılda 18’den 31’e çıkardık. Bu muvaffakiyetler dünya sahnesinin her alanında yükselen bir Türkiye’nin nişanesidir. Ülkemizin fikri sermayesinin korunması ismine oluşturduğumuz bu güçlü kurumsal yapıyı yeni başarılara mümkün kılacak sağlam bir taban olarak görüyoruz. Bu altyapının en kıymetli halkalarından biri de elbet Türk Patent ve Marka Kurumu’muzdur. Son 23 yılda attığımız adımlarla TÜRKPATENT’i sırf fikri mülkiyeti tescil eden bir kurum olmaktan çıkarıp tıpkı vakitte fikri mülkiyet portföyümüzü ve yenilik ekosistemimizin gelişimine stratejik katkılar sağlayan öncü bir kuruma dönüştürdük. Bugün ülkemizin dört bir yanında üniversiteler, ticaret ve sanayi odaları ve kalkınma ajansları bünyesinde 312 sınai mülkiyet ünitesi ve 492 sınai mülkiyet danışmanı ile farkındalık oluşturuyoruz. Elektronik başvurma sistemi ile yılda 250 binden fazla müracaatın tüm süreçlerini dijital olarak yürütüyoruz. Yapay zeka takviyeli dijital dönüşüm projesi ile yazılım altyapısını yapay zeka teknolojileri ile güçlendiriyoruz. WIPO nezdindeki 24 Memleketler arası Araştırma ve İnceleme Otoritesi’nden biri olarak global seviyede en üstteki hizmet ediyoruz. Bin 500 dakikaya aşan dijital içeriğe sahip TÜRKPATENT Akademi Dijital Eğitim Platformu ile ülke genelinde sınai mülkiyet şuurunu arttırıyoruz” dedi.
‘TÜRKİYE FİKRİ MÜLKİYET ALANINDA MAKSATLARINI DAHA DA BÜYÜTECEKTİR’
Bakanlık olarak üniversite-sanayi iş birliğini güçlendirmeyi, teknoloji transfer ofislerini desteklemeyi ve akademik buluşların ticarileşmesini hızlandırmayı öncelikli misyonları ortasında gördüklerini söz eden Bakan Yardımcısı Gönüllü, “Ar-Ge merkezlerimiz, teknoloji geliştirme bölgelerimiz ve teknoloji transfer ofislerimizle birlikte oluşturduğumuz ekosistem, üniversite sanayi iş birliğinin en hoş örneklerini ortaya koymaktadır. Üniversitelerimizle birlikte düzenlediğimiz IP Öncüleri Projesi ve Patentli Türkiye Üniversiteler Patent Yarışı bu iş birliğini daha da derinleştirme için attığımız adımlardır. Ayrıyeten teknoloji transferi arayüzü projesi ve üniversitelerimizin patentli teknolojilerini sanayicilerimizle buluşturmayı hedefliyoruz. Sevgili Gençler, sizler bu ülkenin dinamik gücü, ulusal teknoloji atılımımızın ve Türkiye Yüzyılın mimarları olacaksınız. Sizlerin fikirleri, projeleri ve gücü ülkemizin en pahalı sermayesidir. IP Öncüleri Projesi, siz pahalı üniversite öğrencilerinizin sınai mülkiyet şuurunu arttırmak, bu alanda yetişmiş insan kaynağını ekosistemimize kazandırmak ve sizleri birer farkındalık elçisi yapmak gayesiyle başlatıldı. Üniversitelerimizin ikinci ve üçüncü sınıflarından seçilen, sınai mülkiyete ve teknolojiye ilgili duyan 24 gencimiz, TÜRKPATENT bünyesinde eğitimler aldı. Bu eğitimlerin akabinde Ulusal Eğitim Bakanlığı’mıza bağlı okullarda sunumlar yaparak bu şuuru daha da yaygınlaştırdılar. Sevgili IP Öncüleri, sizler akranlarınıza ve sizden sonraki kuşaklara ilham kaynağı olacaksınız. Fikri mülkiyetin kıymetini anlatarak ülkemizin yenilikçilik kültürüne pahalı katkılar sunacaksınız. Hepinize başka ayrı tebrik ediyorum, muvaffakiyetlerinizin devamını diliyorum. Türkiye, fikri mülkiyet alanında elde ettiği başarılarla yetinmeyecek, maksatlarını daha da büyütecektir. 2030 Sanayi ve Teknolojisi stratejimizle yüksek teknoloji üretimini ve ihracatı artırmayı, dijital ve yeşil dönüşümünü hızlandırmayı, global entegrasyonu güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Bu süreçte fikri mülkiyet haklarının ticarileşmesi ve ekonomik kıymete dönüşmesi kritik bir rol oynamaktadır” diye konuştu.
‘FİKRİ MÜKİYETİN KIYMETİ ARTMAKTA’
TÜRKPATENT Lideri Prof. Dr. Zeki Durak, yaptığı konuşmada, her yıl farklı bir temayla ele alınan Fikri Mülkiyet Günü’nün bu yılki temasının fikri mülkiyetin sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda ‘Fikri Mülkiyet ve Müzik: Fikri Mülkiyetin Ritmini Hisset’ olarak belirlendiğini tabir ederek, “Müzik, insanlığın ortak lisanı, hislerimizin sözü ve kültürümüzün taşıyıcısıdır. Her bir nota, her bir melodi, bir yaratıcının emeği ve hayal gücünün eseridir. Fikri mülkiyet hakları, bu yaratıcıların yapıtlarını muhafaza altına alarak, onların emeklerinin karşılığını almalarını sağlar. Fikri mülkiyet hakları, yalnızca bireyleri değil, tıpkı vakitte toplumun kültürel ve ekonomik gelişimini de dayanaklar. Gelişen ve globalleşen dünyada ülkelerin ve şirketlerin her geçen gün artan rekabette avantaj sağlayabilmeleri için eserlerini ve hizmetlerini daima iyileştirmeleri gerekmektedir. İnovasyon yani yenilik, bu ihtiyacın yerine getirilebilmesi için gerekli olan değişim, yenilenme ve dönüşümü gerçekleştirebilecek en değerli araçtır. Bilgiler gösteriyor ki, dünyada fikri mülkiyetin kıymeti her geçen gün artmakta” dedi.
2024 yılında TÜRKPATENT’e yapılan yerli patent müracaat sayısının birinci kere beş haneli bir sayıya ulaşarak 10 bin 186 olduğunu kaydeden Prof. Dr. Durak, “Yine geçen yıl TÜRKPATENT’e 3 bin 65 yerli yararlı model başvurusu yapılmıştır. Bu müracaatların bin 640’ı üniversitelerimiz tarafından gerçekleştirildi. Böylelikle üniversitelerimizin toplam müracaatlar içindeki hissesi yüzde 12,4 düzeyine ulaştı. 2010 yılında bu oran sırf yüzde 0,20 seviyesindeydi. Bu bilgiler, üniversitelerimizin Ulusal Teknoloji Atağı vizyonuna katkı sunduğunu ve ülkemizin global rekabet gücünü artırmak üzere bilgi temelli bir kalkınma sürecine öncülük ettiğini göstermektedir. TÜRKPATENT olarak üniversitelerimizin bu süreçlerdeki aktifliğini daha da artırmak emeliyle iş birliklerimizi güçlendirerek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bunun yanı sıra, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, start-up’lar ve spin-off’lar üzere ülkemizin geleceğini şekillendiren girişimcilere yönelik projelerimizi de sürat kesmeden sürdürüyoruz. Bu projelerimiz, ülkemizin inovasyon kapasitesini artırırken, girişimcilerimize rekabet avantajı sağlıyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Durak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Gençlerimizin yenilikçi düşünme hünerlerini artırmak ve onları fikri mülkiyet alanında bilinçlendirmek üzere başlattığımız ‘IP Öncüleri’ Projesi ile kıymetli bir adım attık. Bu proje kapsamında üniversitelerdeki gençlerimize eğitimler veriyor, onları birer ‘IP Öncüsü’ olarak yetiştiriyoruz. Önümüzdeki yıllarda yüzlerce IP Öncümüz sayesinde on binlerce gencimizin fikri mülkiyetle tanışmasını sağlayacağız. Birinci olarak Ankara vilayetimizde pilot olarak başlattığımız bu projede, 12 üniversitemizde ( Ankara Üniversitesi, Ankara Medipol Üniversitesi, Atılım Üniversitesi, Başşehir Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Sıhhat Bilimleri Üniversitesi, TOBB İktisat ve Teknoloji Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Sınai Mülkiyet Müşavere Ünitelerinde çalışan danışmanlarımızın da dayanağıyla 24 üniversite öğrencisini ‘IP Öncüsü’ olarak belirledik. Bu öğrencilerimize hem TÜRKPATENT Akademi üzerinden çevrimiçi hem de yüz yüze eğitimler vererek IP konusunda bilgilerini arttırdık. MEB ile iş birliği içerisinde IP Öncülerinin okullarda yapacağı sunum malzemelerini geliştirdik. 24 IP Öncümüz Ankara vilayetinde toplam 15 okulda sunumlarını yaptılar ve 2 bin 450 meslek lisesi öğrencisi bu proje vesilesiyle sınai mülkiyet konusunda bilgilendirilmiş oldu. Önümüzdeki yıllarda inşallah pilot olarak başlattığımız bu projeyi ülke geneline yayarak ülkemizdeki sınai mülkiyet şuurunu hem üniversite hem de lise öğrencileri ortasında süratle yaymaya devam edeceğiz.”
Sınai mülkiyet konusunda farkındalık oluşturmak maksadıyla öğrencilerin buluşlarını korumak ve öğrencileri ödüllendirmek için çeşitli yarışlar düzenlediklerini söyleyen Lider Durak, “Bu kapsamda, öğrencilerimizin teknik bilgi ve yaratıcılıklarını teşvik etmek hedefiyle düzenlediğimiz ‘Patentle Türkiye Yarışması’ bu vizyonun kıymetli bir modülüdür. Türk Patent ve Marka Kurumu olarak bu yıl dördüncüsünü gerçekleştireceğimiz bu müsabaka hem ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesindeki üniversite öğrencileri hem de lisede tahsil gören öğrencilerimizin teknik fikirlerini patente dönüştürmelerini teşvik ediyor. Yarış sayesinde gençlerimiz, buluşlarını müdafaa altına almayı öğrenirken tıpkı vakitte ülkemizin teknolojik gelişimine katkı sağlama fırsatı da sunuyor. Kıymetlendirme sürecinde buluşların patentlenebilirlik kriterleri ve ticarileşme potansiyeli üzere kriterler temel dikkate alınıyor. Finale kalan projeler 850 bin TL’yi bulan büyük ödüllerle taçlandırılıyor; bu da gençlerimizin emeklerinin karşılığını somut biçimde görmelerine imkan tanıyor. ‘IP Öncüleri’ Projesi ile bilgilendirdiğimiz gençleri artık gerçek birer buluşçuya dönüştürme vakti. Zira biz biliyoruz ki; gençlerimize yatırım yapmak, geleceğimize yatırım yapmaktır. Bu yarış, gençlerimizin potansiyelini keşfedecekleri, üretmeye cüret edecekleri, dünyaya seslerini duyurabilecekleri bir ortam hazırlamaktadır. Unutmayalım ki, gençlerimiz geleceğimizin teminatlarıdır. Gençlerimizi her daim desteklemeye devam edeceğiz” dedi.
Açılış konuşmalarının akabinde ‘IP Öncüleri’ sertifika takdimi gerçekleştirildi.
