By Türkiye ile Endonezya, 10 milyar dolarlık ticaret hacmi gayesine ulaşabilmek için başta savunma endüstrisi olmak üzere, güç, müteahhitlik, sıhhat ve tarım kesimlerinde işbirliğini güçlendirecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şubat ayında Endonezya’ya, bu ülke Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun da dün Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretler yeni işbirliği kapılarını açtı. Bilhassa savunma endüstrisinde son periyotta gelişen yeterli bağların, yakın devirde yeni adımlarla pekiştirilmesi planlanıyor.
Subianto’nun ziyareti kapsamında tekrar bir ortaya gelen iki ülke iş insanları da ilgileri daha da derinleştirmek için cumhurbaşkanlarının çizdiği rotada ilerleme kararlılıklarını teyit etti. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Nuri Doğan Karadeniz, AA muhabirine, Endonezya ile ticari ilgilerin 3 milyar dolar düzeyine hakikat ilerlediğini, sanayi ve ticaret hacmine bakıldığında bu sayının 10 milyar dolara ulaşma potansiyeli bulunduğunu söyledi. Bu seviyeyi gaye olarak belirlediklerini vurgulayan Karadeniz, iki ülke bakanlarının da amaca ulaşılması için dayanak verdiğini tabir etti.
Karadeniz, Asya-Pasifik bölgesinin en kıymetli ülkelerinden Endonezya’nın Türkiye’de çok fazla tanınan bir ülke olmadığına işaret ederek, “Endonezya, ASEAN ülkelerinin çabucak hemen lokomotifi diyebiliriz. Çin, Malezya, Singapur, Filipinler üzere ülkelere yakınlığı da göz önüne alındığında bizim için bir uçak gemisi niteliğini taşıyor.” dedi.
SAVUNMA ENDÜSTRİSİ “BAŞ TACI”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şubat ayında Endonezya’ya gerçekleştirdiği ziyareti anımsatan Karadeniz, orada Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası temsilcileriyle görüşmelerinden hoş sonuçlar elde etmeye başladıklarını anlattı.
Karadeniz, bu noktada baş tacı bölümlerinin “savunma sanayisi” olduğunu ve bunun Endonezya ile öncelikle ele alınacak mevzular ortasında geldiğini bildirdi.
Türkiye savunma endüstrisinin dışarıda çok büyük farkındalık yarattığını vurgulayan Karadeniz, şöyle devam etti:
“Endonezya’nın da yeni seçilen cumhurbaşkanı bir önceki savunma bakanı olduğu için Türkiye ile savunma işbirliği mutabakatları 5 yıldır filizlenmeye başlamıştı, şu an tam gaz devam ediyor. Bunun yanı sıra Türkiye’nin tarımdaki inanılmaz bilgi ve ekipman potansiyeli ve otelcilik de potansiyel işbirliği hususları ortasında. Ayrıyeten, müteahhitlerimiz başşehir Cakarta’nın taşınmasında misyon alıyor. Bunun yanı sıra Endonezya çok önemli bir güç üreticisi ve ithalatçısı pozisyonunda. Hasebiyle, bilhassa yenilenebilir ve sürdürülebilir güçler konusunda bu kadar dinamik bir ülkede Türk iş beşerlerine çok muhtaçlık var. Genel olarak bu yılın kalanında, 2026 ve 2027 yıllarında şu anda bizim beklentilerimizi bile aşacak çok önemli gelişmeler olmasını bekliyoruz.”
“TİCARET DEVASA HACİMLERE ULAŞACAK”;
Karadeniz, Endonezya’nın hem iki ülkenin kültürel ve kesimler taraflardan benzerliği hem de bu ülkenin muhtaçlıklarını karşılamada sağlam bir partner olması hasebiyle Türk savunma endüstrisinin başarılarından memnuniyet duyduğunu lisana getirdi.
Savunma endüstrisinin biraz da itimada dayalı bir ortam olduğunu vurgulayan Karadeniz, şu değerlendirmede bulundu:
“Savunma endüstrisinde çok uzun periyotlu edindiğiniz silah teknolojileri güvenilebilir ülkelerden alınmalı. Böylelikle tedarikçilerinizin size verdiği inançla bunların bakım, tamir, cephane temini üzere ihtiyaçları karşılanmaya devam edilsin. Türkiye ile Endonezya ortasında bu inanç limitleri son derece olumlu olarak aşılmış durumda. Endonezya’nın su altı robotlarından tutun fırkateynlere kadar 100 yeni yüzer silaha gereksinimi var. Bizim Türkiye’deki şirketlerimiz de inanılmaz bir halde teklif aldı. Bunun yanı sıra ASELSAN, HAVELSAN, FNSS hem kara araçları hem deniz araçları, dronlar, dijital ortamlar, yazılımlarla inanılmaz bir inanç veriyoruz. Ticaret de bilhassa savunma ve güç konusunda devasa hacimlere ulaşacak.”
“İKİ ÜLKE BİRLİKTE ÇOK ÂLÂ ÇALIŞABİLİR”
Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Anindya Novian Bakrie de iki ülke ortasındaki ticaret hacminin kâfi olmadığını ve bunun artırılması gerektiğini söyledi.
Bu noktada ülke başkanlarının koyduğu 10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmanın değerine işaret eden Bakrie, “Savunma endüstrisi âlâ bir başlangıç noktası olabilir. Zira Türk savunma endüstrisi dünyadakilerin en yeterlisi ve Endonezya ile Türkiye ortasındaki ticareti artırmak için yapılacak en hakikat şey savunma dalındaki ticaret hacmini artırmak. Bunun yanı sıra müteahhitlik kesimi de birlikte çalışabileceğimiz âlâ alanlardan biri. Tıpkı biçimde güç, sıhhat, dijital ve farklı pek çok dalda de iki ülke işbirliği yapabilir. Savunma endüstrisi Türkiye’nin güçlü yanı. Endonezya da savunma bölümünü güçlendiriyor. Bence iki ülke bir arada çok düzgün çalışabilir.” diye konuştu.
Bakrie, Endonezya’nın palm yağının yanı sıra çelik ve pek çok eser ihraç ettiğine ve burada ihracatı artırmak istediğine dikkati çekerek, bu kapsamda Türk şirketlerini de Endonezya’da kelam konusu bölümlerde yatırım yapmaya davet etti.
Sağlık dalının de ülkeleri için büyük kıymet taşıdığını vurgulayan Bakrie, “Türkiye’de alabileceğimiz pek çok aygıt var. Bu da ticareti artırır.” ifadesini kullandı.
Bakrie, yalnızca bugün bile Türkiye’nin en büyük kentlerinden birinde bir jeotermal işbirlikleri olduğunu belirterek, bilhassa yenilenebilir güçte işbirliğinin hem Endonezya hem de Türkiye için hakikat bir yol olabileceğini kelamlarına ekledi.
