By İklem değişikliğinin tabiata, iktisada, toplumsal hayata yansımaları yıkıcı oluyor.
Düzenlenen kanunla, iklim değişikliği kaynaklı afetlerin yıkıcı tesirlerine karşı dirençli kentlerin oluşturulması, yenilenebilir güç kaynaklarının teşvikiyle tabiat dostu üretim, biyoçeşitlilik ve yeşil alanların korunması sağlanacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek Türkiye’nin ilk İklim Kanunu Teklifi ile ilgili merak edilenleri 14 soruda yanıtladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, 20 unsur, 2 süreksiz unsur ve 3 farklı kanunda değişiklik içeren kanun teklifiyle iklim değişikliğiyle uğraş yasal tabana kavuşturulacak.
SU VE BESİN GÜVENLİĞİ ARTIRILACAK
Su ve besin güvenliğinin artırılması için alınması gereken önlemler de yasal olarak düzenleme altına alınacak.
Ekonominin, kentlerin, tarım ve besin başta olmak üzere kritik bölümlerin iklim krizinden en az etkilenmesi için yapılacak düzenlemeleri içeren kanun teklifi ile mahallî ve ulusal aksiyon planlarının hazırlanması sağlanacak.
AFET İDARESİ TEMEL ALINACAK
Afetlerin neden olduğu kayıp ve ziyanların azaltılması hedefiyle risk kıymetlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken ihtar sistemleri bütünleşik afet idaresi temel alınarak geliştirilecek.
Sektörlerin milletlerarası rekabet gücünün artırılması için tabiat dostu üretim süreci yasal teminat altına alınacak.
SORU VE CEVAPLAR
İklim Kanunu Teklifi ile ilgili merak edilen 14 soru ve yanıtları şöyle:
1- İKLİM KANUNU’NA NEDEN MUHTAÇLIK DUYULDU?
İklim Kanunu’nun temel gayesi, 2053 Net Sıfır Emisyon Amacı ve Yeşil Büyüme’dir. İklim Kanunu, iklim değişikliği kaynaklı krizlerin ve ziyanların olumsuz tesirlerini en aza indirmeyi hedefleyen yasal bir düzenlemedir. Kanun, iklime dirençli kentlerin oluşturulması ve afet risklerinin azaltılmasında kritik bir kıymete sahiptir. Biyoçeşitlilik ve doğal kaynakların korunmasında, su ile besin güvenliğinin sağlanmasında, ormanların ve yeşil alanların artırılmasında, yenilenebilir güç kapasiteleri artırılarak güçte dışa bağımlılığın azaltılmasında yol haritası oluşturacaktır.
2 – İKLİM KANUNU HANGİ DALLARI İLGİLENDİRECEK?
Kanun teklifi kentleri, altyapıyı, tarımı, hayvancılığı, yeşil alanları, su kaynaklarını koruyacak. Güç, sanayi, ulaştırma üzere kesimleri teknolojik ve etraf dostu yapıya kavuşturacak bir yaklaşımla hazırlandı. Teklif ile etrafın, iktisadın, toplumun ve halk sıhhatinin iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak.
3 – YERLE SEVİYEDE HANGİ ADIMLAR ATILACAK?
Her vilayette vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile lokal idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Her ilin kendi koşulları düşünülerek o ile özel aksiyon planları ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak. İlgili kurumlar en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar kendi hareket ve strateji planlarını iklim değişikliği siyasetleriyle uyumlu halde hazırlayacak.
4 – İKLİM KAYNAKLI AFETLERE KARŞI HANGİ ÖNLEMLER ALINACAK?
İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve ziyanların azaltılması maksadıyla risk kıymetlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken ihtar sistemleri, bütünleşik afet idaresi temel alınarak geliştirilecek.
5 – SU İDARESİ VE ARAZİ TAHRİBATININ ÖNLENMESİ İÇİN NELER YAPILACAK?
Orman, tarım, mera ve sulak alanlarda iklim değişikliğinin tesirlerini hafifletmek için ilgili kurumlarca hazırlanan strateji ve aksiyon planları doğrultusunda su kaynaklarının faal idaresi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek. Kuraklık, erozyon ve arazi tahribatının önlenmesi için ulusal seviyede rehabilitasyon çalışmaları plan ve program çerçevesinde daha aktif bir halde yürütülecek.
6 – PAK TEKNOLOJİNİN KULLANIMI NASIL YAYGINLAŞTIRILACAK?
Kanun teklifi, hidrojen teknolojisi üzere yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için kamu, özel kesim ve kurumlar ortası iş birliğinin güçlendirilmesini, bu alanlarda çalışmalar yapılmasını teşvik edecek.
7 – İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE YEŞİL DÖNÜŞÜM FARKINDALIĞI İÇİN NELER YAPILACAK?
Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin tesirleri konusunda hassas hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim seviyelerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu’nca yapılacak.
8 – TÜRKİYE YEŞİL TAKSONOMİSİ NE GETİRECEK?
Türkiye Yeşil Taksonomisi, yatırımın hakikaten çevreci ve iklim değişikliğini olumsuz etkilemeyen yatırım olup olmadığını belirleyerek, ulusal yatırım imkanlarını artıracak ve ülkemize milletlerarası finans akışlarını hızlandıracak.
9 – TÜRKİYE EMİSYON TİCARET SİSTEMİ İLE NE SAĞLANACAK?
Ülkemizde birinci kez uygulanmaya başlayacak olan bu sistem sayesinde iklim değişikliğiyle çabada yıllar içerisinde sera gazı emisyonları maliyeti faal bir biçimde azaltılacak. Böylelikle sanayi tesislerinin Yeşil Dönüşüm kapsamında daha verimli, daha pak ve daha rekabetçi imalat imkanlarına ulaşmaları sağlanacak.
10 – İKLİM KANUNU YALNIZCA TİCARET SİSTEMİNE YÖNELİK BİR KANUN MU?
İklim Kanunu iklim kaynaklı afetlere dirençli kentler kurmak, su ve besin güvenliğini sağlamak, Sıfır Atık sistemini yaygınlaştırmak, yenilenebilir güç ve pak teknolojilerin kullanımını artırmak, gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya ve daha sağlıklı bir etraf bırakmak, ziraî alanları ve biyolojik çeşitliliği korumak için gerekli düzenlemeleri içeren bir kanundur. Ayrıyeten, emisyon ticaret sistemiyle endüstrimizin daha rekabetçi, pak ve verimli üretim yapmasını da sağlayacak nitelikte hazırlanmıştır.
11 – “İKLİM KANUNU ZİRAÎ FAALİYETLERİ BİTİRECEK, YAPAR BESİN GETİRECEK” ARGÜMANI YANLIŞSIZ MU?
İklim Kanunu’nun hazırlık süreci, hazırlanma münasebeti dikkate alındığında hiçbir halde hayvancılığın ortadan kaldırılacağı, sürdürülebilir protein ismi altında böcek bazlı bir beslenme nizamına geçileceği üzere bir durum kelam konusu olmayıp bu argümanlar büsbütün hayal eseridir. Kanun bilakis, organik tarımı ve hayvancılığı desteklemekte ve bu yaklaşımı besin güvenliği bağlamında öncelemektedir.
12- KANUNLA VATANDAŞTAN KARBON VERGİSİ Mİ ALINACAK?
Hayır. Kanunda vatandaştan vergi alınmasına ait bir düzenleme asla yer almamaktadır.
13 – KANUNLA KÖMÜR, PETROL KULLANIMI BÜSBÜTÜN KALKACAK MI?
Kanunla kömür, petrol kullanımının büsbütün kaldırılacağı savı gerçeği yansıtmamaktadır. Kanun, etraf dostu pak enerjiyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Kanundaki tüm unsurlar ülkenin kalkınma önceliği ve toplumsal refahı dikkate alınarak hayata geçirilecektir.
14 – KANUNDA YER ALAN KARBON AYAK İZİ NE GETİRECEK?
Karbon ayak izi, bir eserin üretiminde ortaya çıkan emisyon faaliyetleriyle, etrafa verilen ziyanı tabir eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Bu kapsamda, Kanun teklifinde de görüleceği üzere yalnızca üretim yapan kurum ve kuruluşların imalat sürecinde yeni ve pak teknolojiler kullanarak karbon ayak izini azaltması yükümlülüğü kelam bahsidir. Bu noktada birebir eserin üretim kademesinde daha az güç ve maliyetle üretilmesi kastedilmektedir. Metinden de anlaşılacağı üzere ferdî, toplumsal ve toplumsal açıdan özgürlüklerin kısıtlanmasına dair rastgele bir düzenleme, karar yahut durum kelam konusu değildir. Büsbütün kurum ve kuruluşların bilhassa eserlerin endüstrideki üretim etabında güç verimliliği ile yeni teknolojilerin kullanılarak üretilmesi, doğal kaynakların ve etrafın korunmasından bahsedilmektedir.
